Wie heeft de kettingzaag uitgevonden?

KIJK-redactie

27 mei 2024 12:00

Kettingzaag

Online zie je er mensen dikke bomen mee omzagen en verrassend gedetailleerde ijs- of houtsculpturen mee maken. Er is zelfs een techneut die een mini-kettingzaagje heeft ontwikkeld waar hij potloden mee slijpt. Maar hoe komen we aan dat ding?

De kettingzaag is eind achttiende eeuw min of meer tegelijk ontwikkeld door twee Schotse artsen: John Aitken en James Jeffray. Vanaf 1790 gebruikte Jeffray de nieuwe zaag met zijn ‘schakels als in een horlogeketting’ om aangetast bot te verwijderen, wat hij vooral handig vond bij ingrepen aan knieën en ellebogen.

Lees ook:

Moeizame bevallingen

Aitken gebruikte de kettingzaag – maar dus wel in een handzamer formaat dan nu – bij moeizame bevallingen. Als het kind stil kwam te liggen in het geboortekanaal, bijvoorbeeld door een stuitligging of doordat het met een schouder achter het schaambeen van de moeder bleef hangen, zaagde Aitken de schaambeenvoeg door om het bekken wijder te maken. (De schaambeenvoeg is de schijf van vezelig kraakbeen die de schaambeenderen verbindt.)

In de kraamkamer is de kettingzaag nooit een succes geworden, maar als botzaag heeft hij nog een eeuw dienstgedaan. Daarna is hij een tweede leven in de buitenlucht begonnen, waar we hem nog volop kunnen bewonderen.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 1/2024.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwe special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Margot Reesink

Openingsbeeld: Taiyou Nomachi/Getty Images