Kort nieuws: magma-oceaan op de maan, brute jachtmethode en veel microplastics in hersenen

KIJK-redactie

22 augustus 2024 18:00

Kort nieuws microplastic hersenen

Er is onwijs veel wetenschappelijk en technologisch nieuws, meer dan waar KIJK over kan schrijven. In deze rubriek wijzen we je daarom graag op interessante artikelen uit andere media. Deze keer: de maan was ooit een magma-oceaan, jagers in de ijstijd hadden een brute jachtmethode en onderzoekers vinden alarmerend veel microplastics in de hersenen.

Magma-oceaan op de maan

Zuidpool van de maan.
Zuidpool van de maan. Beeld: NASA.

Toen onze maan werd gevormd, kwam er zoveel energie vrij dat de buitenste laag van de natuurlijke satelliet volledig smolt en een magma-oceaan vormde. Tenminste, dat is de theorie. Tijdens de Apollo-missie zijn er namelijk monsters van het maanoppervlak genomen die bevestigen dat de maankorst ooit uit magma bestond. Maar die kwamen allemaal uit ongeveer hetzelfde gebied, op de polen zijn nog nooit monsters genomen. Daardoor bestond er nog enige onzekerheid over de theorie. De Indiase Pragyaan-rover van de historische Chandrayaan-3-missie brengt daar verandering in. Het karretje verzamelde monsters op de zuidpool van de maan. In vakblad Nature schrijven onderzoekers nu dat ze daarin ook bewijs hebben gevonden voor het vurige verleden van de maan.

Meer over deze ontdekking op Popular Science.

Liever lui dan moe

Mammoet
Beeld: Beth Zaiken.

Dertienduizend jaar geleden hebben jagers in Amerika tijdens de ijstijd een wapen gemaakt waarmee ze grote dieren, zoals mammoeten en sabeltandtijgers, zonder al te veel moeite konden doden. Dat schrijven onderzoekers in het tijdschrift PLoS ONE. In Amerika zijn duizenden scherpe stenen gevonden die bekendstaan als Clovis-punten. Volgens de onderzoekers gebruikten jagers deze niet als speer maar als puntige wapens die ze in de grond staken. Vervolgens provoceerden ze grote dieren om op hen af te rennen, waardoor ze zichzelf met volle kracht spietsten op die punten.

Hoe ze op deze conclusie kwamen, lees je bij BBC Science Focus.

Alarmerend veel microplastics in brein

Microplastic op hand, het is ook in het bloed en de hersenen aangetroffen
Beeld: Alistair Berg/Getty Images.

Microplastics zijn al in veel lichaamsdelen aangetroffen, zoals longenplacenta’steelballen en bloed. Nieuw onderzoek vond de deeltjes nu ook in onze hersenen. De studie keek naar de hoeveelheid plastic de levers, nieren en hersenen van 91 overleden personen. Alle organen bleken microplastics te bevatten, maar in de breinmonsters vonden ze gemiddeld tien tot twintig keer meer dan in de andere organen. In 24 van de breinmonsters bestond zelfs 0,5 procent van het gewicht uit plastic. De onderzoekers noemen het “behoorlijk alarmerend”. Hoe schadelijk microplastics daadwerkelijk voor het menselijk lichaam zijn, is nog niet bekend.

Een mooi overzicht van deze en andere studies over microplastics lees je bij The Guardian.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!