15-jarige legt Wikipedia-hoax bloot

André Kesseler

24 november 2022 12:00

uitvinder broodrooster

Een Britse leerling ontdekt dat op de bekende online encyclopedie al bijna tien jaar een nogal grappige en bewust aangebrachte fout is blijven staan.

Het zou zomaar een vraag kunnen zijn in KIJK Antwoordt, de populairste rubriek van ons blad: Wie vond het broodrooster uit? Meer dan tien jaar lang was het antwoord volgens Wikipedia een Schotse uitvinder. Maar een 15-jarige Britse student ontdekte dat dat een hoax is.

De jongen, alleen aangeduid met zijn voornaam Adam, studeert fotografie en ICT aan een school in Kent en als de lessen een beetje saai worden, bladert hij door Wikipedia. Op zeker moment had een van zijn leerkrachten het over de uitvinding van het broodrooster en meldde dat die laat in 1800 zou zijn bedacht door ene Alan MacMasters. Alex begon te bladeren.

Lees ook:

broodrooster

Niet normaal

Bovenaan de pagina stond een foto van een man met een nogal forse vetkuif en lange bakkebaarden. De foto bleek aan de onderkant gescheurd en het plaatje wekte Adams achterdocht. “Het leek niet op een normale foto,” vertelt hij in een interview met BBC News. “Hij leek wel bewerkt.”

Wikipedia staat er niet om bekend dat het allerlei dingen uit de dikke duim zuigt, en de referenties bij het artikel verwezen naar een heleboel bronnen: nieuwsartikelen, boeken en websites… Allemaal wezen ze naar Alan MacMasters. En dat niet alleen, tot voor kort vermeldde zelfs de website Brand Scotland van de Schotse regering de elektrische broodrooster als een voorbeeld van de “innovatieve en inventieve geest” van het land. MacMasters was daar een soort volksheld geworden waar schoolkinderen hele projecten aan wijdden.

Biljethoofd

Sterker nog, toen de Bank of England het Britse publiek in 2018 vroeg wie er op het volgende biljet van 50 pond moest komen te staan, werd MacMasters genomineerd. Weliswaar op een lijst samen met 988 andere kandidaten, maar toch…

In werkelijkheid blijkt Alan MacMasters een 30-jarige luchtvaartingenieur uit Londen te zijn die zichzelf bij wijze van grap ruim tien jaar geleden tot de uitvinder van het broodrooster bombardeerde. Op 6 februari 2012 zat hij bij een college aan de Universiteit van Surrey waarin gewaarschuwd werd voor het gebruik van Wikipedia als bron. Om het punt te benadrukken zei de docent dat een vriend van hem – ene “Maddy Kennedy” – zichzelf op de site had genoemd als de uitvinder van het broodrooster.

Wie dan wel?

Een van Alans beste vrienden besloot om dat artikel aan te passen en Maddy Kennedy te vervangen door Alan MacMasters. En zo werd internetgeschiedenis geschreven.

Wie heeft het broodrooster dan wel uitgevonden? Dat is zonder Wikipedia nog wel even zoeken, maar volgens verschillende bronnen werd het eerste octrooi voor een commercieel beschikbaar broodrooster in 1909 ingediend door Frank Shailor, namens General Electric in de Verenigde Staten. Dat apparaat, de D-12 (foto hieronder), zou uitgroeien tot het eerste commercieel verkrijgbare elektrische broodrooster.

eerste broodrooster

Bronnen: BBC News, Wikipedia

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!