Na toediening van een astmamedicijn bleken oudere ratten cognitief bijna op hetzelfde niveau te presteren als jongvolwassen ratjes.
De strijd tegen ouderdom is in veel opzichten een heilige graal van de wetenschap. Al jaren wordt er gezocht naar een middel om ons jong te houden of juist weer te maken. Medische onderzoekers uit het Oostenrijkse Salzburg hebben nu een mogelijke manier gevonden om oudere hersenen te verjongen met behulp van een middel dat oorspronkelijk voor astmapatiënten is bedoeld.
Montelukast
Naarmate we ouder worden, kampt ons brein in toenemende mate met symptomen van ouderdom. We lijden meer aan geheugenverlies, ondervinden vaker hersenontstekingen en presteren cognitief steeds minder goed doordat de productie van breincellen verlangzaamt. Leren, en lessen onthouden, wordt daarom almaar lastiger.
Maar dit proces van cognitieve aftakeling kan mogelijk worden gekeerd, zo ontdekten de Oostenrijkse medici, en wel met behulp van een goedkoop en patentvrij astmamedicijn: montelukast. Het middel geldt als ontstekingsremmer voor astmapatiënten. Nadat eerder een verband was aangetoond tussen een astmatische ontstekingsmolecuul en zware cognitieve achteruitgang bij oudere mensen, besloot het team het effect van montelukast op ouderdomskwaaltjes te onderzoeken.
In het experiment kregen twee groepen ratten het middel wel of niet toegediend. Van de ratten die participeerden, was de ene helft jong, zo’n vier maanden, en de andere helft had een leeftijd van twintig maanden – wat in mensenjaren 65 à 70 jaar voorstelt – oud. De onderzoekers peilden hun cognitieve vaardigheden herhaaldelijk met behulp van twee tests: de ratten moesten steeds een onderwaterplatform zien te vinden én de oorspronkelijke locatie van objecten in hun kooi. Zonder montelukast hadden oude ratten het aanzienlijk lastig, maar met het astmamiddel presteerden ze bijna evengoed als hun jongere collega’s.
Klinisch testen
Naast betere prestaties troffen de medici ook andere signalen van breinverjonging aan. Ratten met montelukast hadden meer pas gevormde neuronen in hun brein dan ratten die placebo’s toegediend hadden gekregen. Ook hersenontsteking kwam onder hen minder voor; de bloed-hersenbarrière, die breininfecties moet voorkomen, bleek deels hersteld na het gebruik van de astmamedicatie.
Het is nu zaak de werking van montelukast op klinisch te testen op mensen. Het feit dat het middel al door mensen wordt gebruikt, maakt dat een stuk makkelijker. Anderzijds kunnen farmaceutische bedrijven hun onderzoekskosten moeilijk terugverdienen, aangezien er geen patent op montelukast bestaat. Een commerciële toepassing lijkt daardoor weinig lucratief. Het is dus goed mogelijk dat de eeuwige jeugd nog even op zich laat wachten.
Bronnen: Nature, ScienceAlert
Beeld: FreeImages / CC BY 3.0