Heroïne tegen de hoest. Een elektrische gordel om erectieproblemen te verhelpen. Anale sigarettenrook voor… nou ja, van alles. Merkwaardige gezondheidsclaims door de eeuwen heen.

Er wordt vandaag de dag nog steeds gebruikgemaakt van vreemde methoden om kwalen te verhelpen. Maar de zogenaamde remedies die ze vroeger verzonnen… Wij zetten de drie meest bizarre medische geneeswijzen uit het verleden op een rijtje. Lees en huiver.

Morfine voor baby’s

Waar zorgverzekeraars tegenwoordig meestal (mee)betalen aan verslavingszorg als je wilt afkicken van drugs, schreven dokters vroeger juist drugs voor om je te helpen. Of je kocht ze gewoon zelf bij de drogist. Zo waren er de zogenoemde soothing syrups: drankjes met pure morfine erin. Ene Mrs. Winslow bracht onder andere een morfinedrankje op de markt voor baby’s die tandjes kregen. Ze sliepen er lekker rustig door.

Ook nogal dubieus: een hoestdrankje voor kinderen genaamd Heroin. Farmaceut Bayer bracht vanaf 1898 deze en andere heroïneproducten op de markt, zoals pastilles, in water oplosbare heroïnezouten en een heroïnezalfje.

Heroïne onderdrukt de ademhaling en de hoest, en daarnaast is het een slaapmiddel. Dat kon men wel gebruiken in tijden waarin tuberculose en longontsteking nog belangrijke doodsoorzaken waren. Een nachtje goed doorslapen zonder hoest kon heel verkwikkend werken. En dan was het ook nog eens niet-verslavend, in tegenstelling tot het eerder zo populaire medicijn morfine.

Je begrijpt al dat die aanname niet klopte. Heroïne bleek juist superverslavend en veroorzaakte veel problemen. Zo’n vijftien jaar later stopte Bayer daarom met de productie en niet snel daarna werd heroïne illegaal.

Ook vele andere harddrugs startten hun carrière als medicijn. Cocaïne tegen depressie, roos, en morfineverslaving; lsd en xtc bij psychiatrische patiënten, methamfetamine (crystal meth) tegen overgewicht, alcoholisme en depressie. Vandaag de dag wordt de zwaar verslavende drug GHB nog voorgeschreven bij patiënten met de slaapziekte narcolepsie – maar alleen onder strikte medische begeleiding.

Spannende riempjes

Ook in het verleden waren er mannen die ‘hem niet omhoog konden krijgen’. Maar waar we tegenwoordig Viagra hebben (of beter: een check-up bij cardioloog, uroloog of psycholoog), grepen mannen eind negentiende, begin twintigste eeuw regelmatig naar de elektrische gordel. Die gordel gaf elektrische energie af die de man in kwestie zijn mannelijkheid weer terug zou bezorgen.

De hoeveelheid elektriciteit stelde meestal weinig voor, maar suggestie doet veel – vooral in een tijd waarin elektriciteit net nieuw was en men er hoge verwachtingen van had. Overigens meende men in die tijd dat impotentie ontstond door overdadig masturberen. Dat was nou niet bepaald iets om trots op te zijn, dus kwam het goed uit dat die elektrische gordel netjes onder je kleren kon worden gedragen – en dat je hem per post kon bestellen; je hoefde dus niet bij de dokter langs.

Hopelijk waren er geen mannen met zo’n hoopvolle gordel die zowel impotent als incontinent waren…

Rookwindje

“Sigaretje?” Het is niet de eerste vraag die je verwacht als je, zojuist gered van een verdrinkingsdood, al hoestend en proestend aan wal ligt. Toch dacht men in de achttiende eeuw dat tabaksrook gezond was. Goed tegen allerlei ziekten en óók voor verdrinkingsslachtoffers. Nou werd die tabaksrook niet via de mond ingebracht, maar anaal, met een klysma. Daartoe werd de rook eerst in een vloeistof ‘opgelost’.

In de jaren tachtig van de achttiende eeuw hingen op allerlei plekken langs de Britse rivier de Thames reddingspakketjes voor drenkelingen, mét tabaksrookklysma’s. Ook in Nederland, waar regelmatig mensen in een gracht of kanaal vielen, was zo’n klysma heel gebruikelijk.

De gewoonte om vloeibare tabaksrook in de anus te spuiten, nam men over van de indianen. Pas toen in 1818 werd aangetoond dat nicotine giftig is, werd het rookshotje geleidelijk minder populair.

Nog acht bizar medische geneeswijzen vind je in KIJK 8/2016, in de winkel vanaf 21 juli tot en met 24 augustus.

Meer informatie:

• Web Ecoist: Mad Medicine: 14 crazy cures from ages past
• Mental Floss: 11 memories not so modern medicine
• Listverse: Top 10 outdated medical treatments

Tekst: Diana de Veld

http://listverse.com/2011/07/31/top-10-outdated-medical-treatments/