Dagelijks maken massa’s automobilisten gebruik van de A2. Bij het ontwerpen van deze snelweg is over elk detail nagedacht, schrijft Eric de Kruijk.

Ik ben een enthousiast gebruiker van de A2 en heb elke kilometer van deze snelweg regelmatig bereden. Ik kom uit Eindhoven, werk in Amsterdam, woon in Utrecht en vier graag vakantie in Zuid-Limburg of zuidelijker.

Lees ook van Dagelijks gebruik door De Kruijk:

• ‘Ik sta graag even stil bij het scheermesje’

A2 inspecteren

Mijn verwondering over deze snelweg werd aangewakkerd toen ik in mijn studietijd een bijzonder vakantiebaantje had: de A2 inspecteren. Althans, ik was de bijrijder van een weginspecteur die stapvoets en met oranje zwaailichten over de vluchtstrook reed.

Mijn taak was om al zijn bevindingen over schade en slijtage te noteren. Tijdens deze ritjes kreeg ik meteen een privécollege over de A2. Zoals je in een museum een gids nodig hebt om met andere ogen naar een kunstwerk te kijken, zo liet de weginspecteur me de verborgen geheimen van deze weg zien. Over elke detail is nagedacht. Uiteraard over de chemische specificaties van het asfalt en de techniek van een goede vangrail, maar het meest verrassende vond ik het gegeven dat zelfs de ‘routebeleving’ heel secuur is ontworpen.

Boeien zonder vermoeien

De A2 is tussen de jaren dertig en de jaren negentig van de vorige eeuw in fases ontworpen en aangelegd en is een van de grootste wegenbouwkundige projecten van ons land. In de loop der jaren hebben verschillende architecten aan de weg gewerkt, maar de man die de grootste stempel op de huidige loop, vorm en ‘beleving’ van de A2 heeft gedrukt, was ingenieur K.E. Huizinga. Na de Tweede Wereldoorlog werkte hij lange tijd als hoofdingenieur bij Rijkswaterstaat en de A2 was zijn wetenschappelijke proeftuin.

Zijn ideeën en bevindingen hierover publiceerde hij in 1975 in wat nog steeds een internationaal standaardwerk voor wegenbouwers is: De esthetisch verantwoorde vormgeving van de weg. Hij schrijft daarin dat het hier gaat om “een nieuwe wetenschap”. Eentje die kennis uit de architectuur, ecologie, wegenbouw en psychologie met elkaar combineert en zo tot perfect ontworpen wegen moet leiden.

Zijn belangrijkste motto: “Een weg moet boeien, zonder te vermoeien.” Variatie zorgt ervoor dat je alerter blijft en dat je reis aangenamer wordt. Zo pleitte Huizinga ervoor om in de weg altijd flauwe curves te maken. Asfalt moet net als een rivier door het landschap meanderen. Hierdoor verandert geleidelijk je blik op de horizon en kun je steeds de best mogelijke uitzichten ‘ontwerpen’.

Op plekken waar een mooi uitzicht op een dal, rivier, dorp of kerktoren mogelijk is, worden dan bijvoorbeeld de bomen weggelaten, terwijl op andere plekken juist veel bomen worden geplant om je even het idee te geven dat je door een dicht bos rijdt.

Denkend aan Holland…

Huizinga ontdekte zelfs dat hij op plekken waar te hard gereden werd de snelheid kon verlagen met een boomplant-truc. Als je na een lange rij hoge bomen die ver van elkaar afstaan geleidelijk overgaat tot het planten van kleinere bomen die dichter op elkaar staan, geef je een automobilist de illusie dat hij steeds harder gaat rijden. Automatisch zal hij vaart minderen. Bovendien ziet het er ook nog eens mooier uit dan een grijze flitspaal.

Tot slot concludeerde Huizinga dat het weggebruikers ook ‘rust’ geeft om op regelmatige momenten herkenningspunten in het landschap te zien. Ook zonder op mijn navigatie te kijken weet ik nu precies waar ik ben als ik de zendmast bij Lopik zie en weet ik dat ik nog 25 minuten voor de boeg heb als ik bij Zaltbommel over de iconische Waalbrug rij.

Met het beeld van de A2 als een meanderende rivier rijd ik altijd ontspannen over de snelweg. Van zuid naar noord doorkruis ik: heuvelland, zandgronden, rivierdalen en het Groene Hart. Het is als een rustgevende cruise. Ik denk ook dat als de dichter Marsman vandaag de dag zou leven hij niet over rivieren zou schrijven, maar over de A2. Denkend aan Holland zie ik breed asfalt traag door oneindig laagland gaan.

Deze column van Eric de Kruijk staat ook in KIJK 9/2021.

Beeld: YOUR CAPTAIN LUCHTFOTOGRAFIE/HH/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!