Leeft de megalodon, een 20 meter lange prehistorische haai, nog? Als je naar Shark Week op Discovery Channel kijkt, zou je het bijna geloven. Ronald Veldhuizen heldert de boel op.
De zomer is in volle gang en dat betekent dat Discovery Channel weer Shark Week uitzendt, al voor het 35e jaar op rij. Haaien, leuk. Maar Shark Week heeft ook een oud onzingerucht nieuw leven ingeblazen. Namelijk dit: de megalodon, een 20 meter lange prehistorische haai die 2 miljoen jaar geleden uitstierf, zou tóch nog leven. Als zo’n beest inderdaad rondzwemt in onze 21e-eeuwse zeeën, is dat best wel vervelend. Met kaken van 3 meter doorsnee kan een megalodon namelijk met gemak een heel mens in één keer opslokken. We need a bigger boat.
Lees ook van Ronald Veldhuizen:
Megalodon in de diepzee?
De megalodongeruchten begonnen al in 1959. Dat was het jaar waarin de zoöloog Wladimir Tschernezky meende te hebben bepaald dat twee fossiele megalodontanden zo’n 11.000 jaar oud waren. Geologisch gezien is dat absurd kort geleden; mensen moeten het beest hebben kunnen zien zwemmen. Of, zoals de Discoverydocumentaire Megalodon. The monster shark lives een wel heel grote denkstap durft te zetten: dikke kans dat de laatste megalodon nog leeft, desnoods in z’n uppie.
Discovery Channel probeert inmiddels de megalodongeruchten te ontkrachten
Maar ja. Niemand heeft ooit een megalodon gezien. Om te geloven dat het beest nog steeds bestaat, haalt de docu het volgende argument aan: de haai weet zich nog in de diepzee te verschansen. Op zich een aanlokkelijk idee, maar volgens haaienbioloog David Shiffman totaal ongeloofwaardig. De megalodon was een actieve jager, net als de witte haai nu. En dat is alleen vol te houden in warm water, niet te ver uit de kust. De diepzee is gereserveerd voor lome beesten, die wekenlang in de spaarstand ronddolen tot ze een keer een brokje aas tegenkomen.
Complotten
Het megalodonverhaal heeft een nog groter probleem. Van alle nog levende haaiensoorten spoelen elke dag verse resten aan op stranden en zo. Maar guess what: die van de megalodon zitten er nooit bij. De ‘jongste’ exact gedateerde megalodontand die ooit is gevonden, is minstens anderhalf miljoen jaar oud. Daarna is de haai echt spoorloos. Kortom: uitgestorven. Discovery Channel probeert inmiddels met een opvolgdocumentaire de megalodongeruchten te ontkrachten.
Dat houdt de YouTube-filmpjes met complotten over hoe de overheid megalodon geheim zou houden niet meer tegen. Zoals veel mythes is die over de megalodon onsterfelijk. Het is net als met Loch Ness of de verschrikkelijke sneeuwman: daar waar niemand kan kijken, is altijd genoeg ruimte om te geloven.
Deze column staat ook in KIJK 8/2022.