Kleine kans dat je recentelijk een kerkdienst hebt bijgewoond. En als je dat wél hebt gedaan, hoefde je waarschijnlijk niet te vechten voor een goede zitplaats. We worden immers steeds minder gelovig, en godsdienst sterft langzaam uit. Toch?

De Dominicanenkerk in Maastricht ligt op nog geen honderd meter van het Vrijthof, het plein waar André Rieu jaarlijks zijn beroemde concerten geeft. Critici vinden dat de langharige violist de verheven klassieke muziek maar plat en commercieel maakt, en eigenlijk geldt iets soortgelijks voor dat nabijgelegen gebedshuis.

Tweehonderd jaar geleden verloor het rijksmonument zijn sacrale functie en daarna diende het onder meer als slangenhuis, fietsenstalling en carnavalstempel. Nu heeft een boekhandel er zijn onderkomen. Volgens de Britse krant The Guardian weliswaar de mooiste boekhandel ter wereld, maar echt ‘verheven’ lijkt het gebouw niet meer.

Het geval van de Dominicanenkerk staat niet op zichzelf. Nederland mag dan wel beroemd zijn om zijn molens, ons land telt ongeveer zes keer zoveel kerken, alleen trekken die steeds minder bezoekers. Volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gingen tussen 1975 en 2011 maar liefst 1340 Nederlandse kerkgebouwen met pensioen. Ruim duizend kregen een nieuwe invulling, de rest werd gesloopt.

Dat lijkt logisch: steeds minder mensen zijn gelovig, dus zijn er ook steeds minder geloofsgebouwen nodig. Ontkerkelijking, letterlijk en figuurlijk. Maar net als in de Hof van Eden ligt er een kleine adder onder het gras…

Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 1/2017. Deze editie ligt in de winkel vanaf 15 december tot en met 18 januari.

Meer informatie:

• Cultureel Erfgoed: Een toekomst voor kerken (PDF)
• CBS: De religieuze kaart van Nederland, 2010-2013 (PDF)
• WRR: Geloven in het publieke domein (PDF)
• Trouw: Jonge moslims doen minder aan geloof dan ouders
• SCP: Moslims in Nederland 2012
• SCP: Geloven binnen en buiten verband
• PewForum: The Future of World Religions: Population Growth Projections, 2010-2050

Tekst: Rik Peeters

Beeld: Flip Franssen/Hollandse Hoogte