Toen leden van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) in 1941 steeds vaker door de Amsterdamse Jodenbuurt marcheerden, besloten Joodse boksers en krachtsporters zich met geweld te verdedigen. In zijn nieuwste boek brengt sporthistoricus Jurryt van de Vooren de onderbelichte geschiedenis van deze knokploegen tot leven.

Ze gingen als makke lammeren naar de gaskamers. Dat was lange tijd de gangbare opvatting over de Joodse bevolking tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Joden zouden zich zonder noemenswaardig protest hebben laten afvoeren naar Auschwitz, Dachau, Sobibor en andere concentratiekampen.

Twee jaar geleden kon je die opvatting bijvoorbeeld nog horen uit de mond van Toine Beukering, toenmalig Eerste Kamerlid voor het Forum voor Democratie. Om eraan toe te voegen dat hij zich altijd heeft afgevraagd hoe dat kan.

Maar de afgelopen decennia vinden historici steeds meer bewijzen voor het tegendeel. Veel Joden hebben zich wel degelijk verzet tegen het lot dat ze te wachten stond. Beroemd is bijvoorbeeld de opstand in het Joodse getto van Warschau in 1943, waar zo’n zeshonderd Joodse strijders het opnamen tegen een Duitse overmacht. En ook in Nederland bleken talloze Joden tot over de oren in het verzet te zitten, van het verspreiden van illegale pamfletten tot gewapende overvallen aan toe.

Historicus Jurryt van de Vooren heeft een hoofdstuk aan dit verhaal toegevoegd. Hij beschrijft in zijn boek Door wilskracht zegevieren de onbekende geschiedenis van Joodse knokploegen in Amsterdam aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Dankzij archiefonderzoek kon hij de namen van vijftien nieuwe krachtsporters en boksers achterhalen die zich destijds bij deze knokploegen aansloten. Die komen bovenop de 110 leden die al eerder door historici waren geïdentificeerd.

Dit is het begin van het interview met sporthistoricus Jurryt van de Vooren te vinden in KIJK 10/2021. Deze editie ligt vanaf 15 september tot en met 13 oktober in de winkel.

Meer informatie:

• Trouw: Unieke beelden uit oertijd van het vrouwenvoetbal opgedoken: zo zag ‘den dameswedstrijd’ eruit in 1945
• NPO Radio 1: Sporthistoricus Van de Vooren: ‘Paralympische Spelen nu nóg belangrijker dan de Olympische Spelen’
• Het Parool: De ruim 2000 voetballers die in de oorlog om het leven kwamen
• KIJK: Waar komt de benaming Holocaust vandaan?

Tekst: Merijn van Nuland

Beeld: Allard Faas

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!