Complottheorieën zijn van alle tijden, maar vooral door social media en de coronacrisis groeit het aantal flink. In deze unieke special van maar liefst 300 pagina’s ontleden we 55 wereldschokkende samenzweringen.

Samenzweringen en complottheorieën zijn van alle tijden. Romeinse politici smeedden al het ene doortrapte plan na het andere om aan de macht te komen of te blijven. En in de middeleeuwen gingen vrouwen op de brandstapel die ervan werden verdacht dat ze als heks met de duivel heulden. Maar de laatste jaren loopt het met die theorieën, opgestuwd door social media en de andere kanalen die het internet te bieden heeft, flink uit de hand.

Een toenemend aantal mensen gelooft in een of meer samenzweringstheorieën

Uit diverse onderzoeken blijkt dat een toenemend aantal mensen in een of meer samenzweringstheorieën gelooft. Om maar een greep te doen: meer dan 30 procent van de Nederlanders denkt dat de CIA achter de aanslag op president John F. Kennedy zat. Grofweg hetzelfde percentage vermoedt dat prinses Diana in die verkeerstunnel in Parijs vermoord werd. En één op de tien meent dat er rond COVID-19 schimmige zaken spelen: van het injecteren van gps-trackers tot het onder de duim houden van de massa door middel van lockdowns en aanverwante maatregelen.

(Je ziet hier de eerste twee pagina’s van elk verhaal. Weten hoe de Complot!-afleveringen aflopen? Bestel hier dan de special.)

Tegen het licht houden

Hoog tijd dus om maar liefst 55 samenzweringstheorieën – ‘klassiekers’ én hedendaagse gevallen – stevig tegen het licht te houden en een poging te doen om zo dicht mogelijk bij de waarheid te komen. Hebben wij van KIJK dan ineens toegang gekregen tot archiefmateriaal met betrekking tot de moord op Kennedy? Waren we bij een van de Bilderbergconferenties? Mochten we achter de poorten van het mysterieuze Area 51 kijken? Nee. Maar wat we wel goed kunnen, is serieuze research doen, logisch nadenken en met Ockhams scheermes zwaaien. Deze wetmatigheid werd in de veertiende eeuw door de franciscaner monnik Willem van Ockham bedacht. Zijn uitgangspunt: stel dat er verschillende hypotheses zijn die een bepaalde gebeurtenis kunnen verklaren, dan is de hypothese waarvoor je de minste aannames moet doen meestal de beste.

Neem de maanlanding van 1969. Wat ligt het meest voor de hand: dat Neil Armstrong echt zijn ruimtelaarzen in het maanstof pootte? Of dat tientallen mensen, onder leiding van de beroemde regisseur Stanley Kubrick, de hele bliksemse boel in een aardse filmstudio in scène hebben gezet? Houden de Amerikanen al meer dan een halve eeuw aliens en hun buitenaardse technologie in Area 51 verborgen? Of testen ze daar op een geheime basis de nieuwste hightech-vliegtuigen en leidt dat tot zogenaamd onverklaarbare waarnemingen? Is onze koninklijke familie betrokken bij allerlei duistere genootschappen die naar wereldheerschappij streven? Of zijn het ook maar gewone stervelingen, met al hun tekortkomingen en eigenaardigheden?

Als je tegenwoordig niet voor bent, ben je tegen. Dus we snappen best dat we met deze special in de ogen van sommige complotdenkers onderdeel van De Grote Samenzwering worden. En dat is prima. We wensen iedereen veel leesplezier en bedenk, met dank aan Multatuli: “Misschien is niets geheel waar, en zelfs dat niet.”

– Redactie KIJK

ps. Ben je abonnee? Dan heb je onlangs een brief ontvangen met daarin een kortingscode voor de Complot-special.

Bestel hier de dikke Complot-special van KIJK voor €17,95. Gebruik code ‘GRATIS’ en je hoeft geen verzendkosten te betalen.