Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Koters zijn vaker geneigd een leeftijdsgenoot te bestraffen als van tevoren wordt verteld waarom diegene een standje krijgt, wijst een nieuwe studie uit.
Waarom straffen mensen anderen? Is het puur om vergelding of toch om de kwaadwillenden uit te leggen waarom hun gedrag fout was? Verschillende onderzoeken laten zien dat beide motieven een rol spelen. Maar hoe zit dat bij jonge kinderen die een moreel besef nog moeten ontwikkelen? Wetenschappers van de Yale-universiteit trachten het uit te zoeken.
Lees ook:
Kunstvernieler
Wat de onderzoekers in het bijzonder wilden weten is of kinderen hun leeftijdsgenootjes kunnen straffen en, zo ja, wat dan hun motief is. Willen ze dat de boosdoeners iets leren van de straf, dus dat ze inzien dat hun gedrag consequenties heeft, of willen ze simpelweg wraaknemen?
Om dat uit te zoeken lieten de Yale-onderzoekers 138 kinderen, van tussen de 5 en 7 jaar oud, een filmpje zien waarin een telg de tekening van een ander verwoest. Zomaar. De proefpersonen moesten vervolgens beslissen of ze deze cultuurbarbaar wilden straffen door haar iPad af te nemen. Als ze dat inderdaad kozen, moesten de kinderen zelf een offer brengen: hun eigen iPad zouden ze ook verliezen.
Moreel kundig
De onderzoekers verdeelden de kinderen in twee groepen. De jonkies uit de eerste groep kregen te horen dat als ze een ‘vergeldende’ straf kozen, de pestkop haar iPad zou verliezen, maar haar niet werd verteld waarom. De kinderen uit de andere groep kregen te horen dat de kunstvernieler zou worden uitgelegd dat ze straf kreeg, omdat ze iemands anders werk kapot had gemaakt. Deze laatste noemde het team de communicatieve groep.
Kinderen uit de communicatieve groep kozen vaker voor straf dan de telgen uit de eerste groep: 57 procent versus 33 procent. Het experiment laat dus zien dat kinderen vaker een straf aan hun leeftijdsgenoten uitdelen als erbij wordt uitgelegd waarom diegene iets fout heeft gedaan. “Dit is eigenlijk heel erg mooi gedrag en laat zien dat kinderen moreel al heel kundig zijn”, zegt Marion van den Heuvel van de Tilburg University.
Geen lesje leren
De cognitief neuropsycholoog is erg te spreken over de kwaliteit van de studie. “De onderzoekers hebben zeer goed nagedacht over de opzet van hun experimenten, en de methodes en hypotheses zijn van tevoren vastgelegd. Dit zorgt ervoor dat ik vrij zeker ben dat de gevonden resultaten echt zijn.”
Toch moeten de condities niet verkeerd begrepen worden. “De titel van het persbericht doet geloven dat kinderen boosdoeners graag ‘een lesje willen leren’. Dat klinkt heel negatief, maar dit is eigenlijk heel letterlijk bedoeld: kinderen willen niet zomaar straffen, ze willen de boosdoener uitleggen wat deze fout deed.”
Dat kinderen dit al kunnen en dit verschil laten zien, kan verschillende redenen hebben. Van den Heuvel: “Ten eerste zou een kind dit van de ouders hebben kunnen leren. Uit ons eigen onderzoek komt bijvoorbeeld naar voren dat de opvoeding van de ouders belangrijk is voor sociaal en moreel gedrag, zoals delen. Het kan ook zijn dat kinderen morele normen en waardes deels aangeboren krijgen. Er is onderzoek waaruit blijkt dat zelfs baby’s vormen van moreel en sociaal gedrag laten zien, zoals een voorkeur voor het delen van snoepjes met kindjes die minder hebben.”
Bronnen: Nature Communications (pdf), Yale University via EurekAlert!
Beeld: 123RF