Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Volgens een nieuwe studie zou oxytocine – dat ook wel het liefdeshormoon of knuffelhormoon wordt genoemd – onze rikketik in de toekomst kunnen helpen opkrabbelen na een hartaanval.
Al langere tijd is bekend dat oxytocine een belangrijke rol speelt bij het bevorderen van sociale interacties. Zo geeft het knuffelhormoon ons een gelukkig gevoel als we met vrienden rondom de tafel zitten, of seks hebben. Maar daar blijft het niet bij. Oxytocine zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat een bevalling op gang komt, en speelt een rol bij de productie van testosteron.
Een veelzijdig hormoon dus. En onderzoekers van de Michigan State University hebben onlangs nog een functie aan het lijstje van oxytocine toegevoegd. Eentje die volgens de wetenschappers weleens van pas kan komen als je herstellende bent van een hartaanval.
Lees ook:
Verminderde hartfunctie
Bij hun nieuwe studie focuste het team zich op cardiomyocyten. Dit zijn spiercellen die het hart laten samentrekken om bloed rond te pompen. Bij een hartaanval gaat er een flink aantal van verloren door zuurstofgebrek, wat resulteert in een verminderde hartfunctie. Omdat we praten over zeer gespecialiseerde cellen, gaat het aanvullen van deze cardiomyocyten niet zo makkelijk.
Eerdere onderzoeken hebben wel uitgewezen dat een groepje cellen in het epicardium, een vlies dat het hartspierweefsel omgeeft, uitkomst kan bieden. Deze cellen zijn in staat om te transformeren tot zogenoemde Epicardium-derives Progenitor Cells (EpiPCs). En deze kunnen op hun beurt uitgroeien tot verschillende cellen die aanwezig zijn in het hart.
Helaas voor ons gaat de productie van deze EpiPCs bij mensen erg traag, en is de aanmaak onvoldoende om het hart te helpen herstellen.
Magische kracht
Bij zebravissen spelen de stamcellen echter een belangrijke rol in het helen van het hart. Hoewel deze dieren geen hartaanvallen krijgen, kan hun rikketik op andere manieren beschadigen. Zo kan een roofdier een hapje uit het orgaan nemen als de zebravis zich niet snel genoeg uit de voeten maakt. Een kwart van het hart van het dier kan gewoon weer aangroeien, mede met de hulp van EpiPCs.
Welke ‘magische kracht’ deze stamcellen zo succesvol maakt in het repareren van een zebravishart? Juist, oxytocine. De onderzoekers ontdekten dat het knuffelhormoon de EpiPCs stimuleerde om van de buitenste laag van het hart te reizen naar de middelste laag. Hier veranderden de stamcellen in cardiomyocyten en andere belangrijke hartcellen.
Bovendien bleek dat oxytocine een vergelijkbaar effect had op menselijk weefsel in een laboratoriumschaaltje. Wanneer de onderzoekers het knuffelhormoon toedienden, transformeerden menselijke stamcellen (geïnduceerde pluripotente stamcellen voor de die hards onder ons) twee keer zo vaak tot EpiPCs dan zonder oxytocine.
Volwassen cellen
“Een interessante en vernieuwende studie”, zegt Arti Ramkisoensing, cardioloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). “Deze rol van oxytocine bij de activatie van cellen in het epicardium was niet eerder bekend. Het zebramodel geeft goed inzicht in welke processen er mogelijk van belang zijn bij hartregeneratie.”
Bij de tests op het menselijk weefsel, plaatst Ramkisoensing wel een kanttekening. “De onderzoekers gebruiken humane geïnduceerde pluripotente stamcellen. Deze worden meestal genetisch gemodificeerd waardoor ze de eigenschappen krijgen van embryonale stamcellen, waardoor ze in staat zijn te differentiëren in meerdere typen cellen, waaronder ook hartspiercellen.”
Ramkisoensing vervolgt: “De wetenschappers laten deze cellen wel matureren, maar het is niet duidelijk in hoeverre deze cellen uiteindelijk identiek zijn aan volwassen epicardiale cellen. De vraag is dus in hoeverre deze data vertaald kunnen worden naar het volwassen humane hart en hoe groot de bijdrage van oxytocine zal zijn bij het regenereren ervan.”
Zwangerschap
Rogier Veltrop, werkzaam aan Maastricht University houdt zich ook bezig met het aanpakken van de oorzaak van hartfalen in plaats van de symptomen. “Ik ben wel benieuwd hoe het zal gaan als ze dit hormoon op complexere structuren gaan aanbieden en wat de overige effecten zijn wanneer artsen dit willen toepassen bij patiënten”, zegt hij. “Je kunt bijvoorbeeld niet zomaar iemand oxytocine gaan geven onder elke omstandigheid, bijvoorbeeld bij een zwangerschap.” Wordt wellicht vervolgd.
Bronnen: Frontiers in Cell and Developmental Biology, Frontiers via EurekAlert!
Beeld: Victoria Chizhevskaya/EyeEm/Getty Images