Zonder kunstmest komt onze voedselvoorziening in gevaar. Maar kunstmestproducenten halen mijnen leeg, gebruiken veel aardgas en stoten flink wat broeikasgassen uit. Kan het ook anders?

Als alle boeren nu stoppen met kunstmest, breekt er binnen de kortste keren een wereldwijde hongersnood uit. Zo’n 40 procent van de mensen op aarde eet en leeft dankzij de lichtgrijze korrels die agrariërs al jaren over de akkers strooien. Gewassen floreren nu eenmaal door de toevoeging van extra stikstof, fosfor en kalium. En die drie stoffen zitten in verschillende verhoudingen in kunstmest.

Stikstofkunstmest

Maar producenten van stikstofkunstmest – een variant met relatief veel stikstof – gebruiken grote hoeveelheden aardgas en stoten veel koolstofdioxide uit. Daarnaast wordt het fosfor in fosfaatkunstmest elke dag schaarser. De stof komt uit mijnen waarvan wetenschappers voorspellen dat ze de komende decennia leeg zullen raken.

Bovendien neemt de kwaliteit van deze grondstof af. Het fosfaat kan vervuild zijn met het giftige element cadmium, waardoor het onbruikbaar is in kunstmest. Ook kalium komt negatief in het nieuws. Rusland was de op een na grootste leverancier van kalium in de wereld. Met de economische sancties van de EU, vanwege de Russische inval in Oekraïne, verdween hun aanbod en moesten kunstmestproducenten op zoek naar andere leveranciers. Gevolg: kunstmest werd duurder.

De huidige kunstmestproductie kent dus verschillende problemen. Hoe blijven we dit superfood voor planten in de toekomst produceren? Of kunnen we misschien ook zonder?

Dit is het begin van het artikel ‘Een onmisbare vervuiler’ te vinden in KIJK 10/2022. Deze editie ligt in de schappen vanaf 15 september tot en met 12 oktober.

Meer informatie:

• Energy and Environmental Science: Current and future role of Haber-Bosch ammonia in a carbon-free energy landscape
• WUR: Boeren zonder (kunst)mest, kan dat?
• Duurzaam Nieuws: Nieuwe recycle methode maakt kunstmest van bioplastic
• KIJK: Landbouw moet even schoon als productief worden

Tekst: Bas Buijse

Beeld: Sijmen Hendriks/HH/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!