De prehistorie herbergt een patroon: wie op de juiste plek is op de juiste tijd, overleeft. Terwijl de ene bizarre vissoort uitstierf, kroop een andere aan land. Maar welke krachten bepalen nu wie sneuvelt en wie door mag, zoals de kleinere dinosaurussen die uiteindelijk evolueerden tot vogels? Paleontoloog Melanie During zoekt antwoorden in botten.

De politie bellen: dat is waar de buren nu echt aan denken. Ze zien in een naastgelegen Amsterdamse achtertuin een groot, bloederig lichaam op een wit zeil liggen. En iemand met felgele schoonmaakhandschoenen is duidelijk bezig om het in stukken te snijden.

Wereldnieuws

Eerder die dag krijgt paleontoloog Melanie During een opmerkelijk verzoek. Of ze een dode struisvogel wil ophalen voor haar vakgenoot en vriend Dennis Voeten, die op dat moment in het buitenland zit, maar het dier nodig heeft voor zijn onderzoek naar gevleugelde dinosaurussen. De vriezer van het studentenhuis waar ze woont is te klein, dus even is er het idee om het beest tijdelijk in de tuin te begraven. Maar omdat het in Amsterdam-Noord wemelt van de grote ratten gaat het anders: de tuin wordt een abattoir, waar During het anderhalve meter hoge dier in kleinere delen snijdt. Alleen de botten zijn nodig, maar de studentenkeuken is te klein om de beenderen uit te koken. Dat doet ze uiteindelijk thuis bij emeritus hoogleraar en dinosaurus-uitsterf-expert Jan Smit, die niet ver bij haar vandaan woont.

Ze is dan nog student, maar door haar nieuwsgierigheid raakt ze die dag betrokken bij twee wetenschappelijke projecten tegelijk: een naar de bouw van gevleugelde dino’s en een met Smit. Dat laatste onderzoek levert haar een publicatie in het tijdschrift Nature op.

During lijkt er een talent voor te hebben om op de juiste tijd op de juiste plek te verschijnen. Zo is het haar de afgelopen jaren gelukt om mee te doen met een reeks spraakmakende en mediagenieke dinosaurusonderzoeken: ze deed mee aan de opgraving van een nieuw massagraf van triceratopsen in de Amerikaanse staat Wyoming, waarvan er nu een in het museum Naturalis staat, en stofte ook tanden af van een beroemde triceratopsschedel die in 1950 naar Nederland kwam en pas net is gerestaureerd.

Haar grootste carrièreklapper vond afgelopen jaar plaats, dankzij de genoemde publicatie in Nature. Daarmee haalde ze op 32-jarige leeftijd het wereldnieuws én verscheen ze in nationale tv-programma’s. De meteoriet die de dino’s wegvaagde, zo toonde ze aan, sloeg in toen op het noordelijk halfrond de lente aanbrak. Belangrijk, want vermoedelijk hadden de meeste dieren toen hun winterse voedselreserves al verbruikt. Een fatale combinatie.

Dit is het begin van het interview met Melanie During, te vinden in KIJK 1/2023. Deze editie ligt in de winkel vanaf 15 december tot en met 18 januari.

Meer informatie:

• KIJK: Waarom bepaalde dieren de ‘dinokiller’ wél overleefden
• Podcast: Dinocast
• BEAU: Paleontoloog Melanie doet waanzinnige ontdekking
• YouTube: Genuine Rockstars
• de Volkskrant: Reuzenmeteoriet die de dino’s doodde had mogelijk een sidekick

Tekst: Ronald Veldhuizen

Beeld: Allard Faas

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!