Tussen Groenland en Canada ligt het nog geen 1,3 vierkante kilometer grote Hanseiland. Dit stuk rots was de aanleiding voor de vriendelijkste oorlog uit de geschiedenis.

Canada en Denemarken beweren al decennia dat Hanseiland van hen is. Omdat het precies tussen de twee landen ligt (of beter gezegd: tussen Canada en Groenland, dat tot het Koninkrijk Denemarken behoort), mogen deze NAVO-bondgenoten die claim volgens het internationale recht ook allebei maken. Waarom ze het eiland zo graag willen hebben, is op het eerste gezicht niet helemaal duidelijk. Hanseiland is namelijk niet veel meer dan een rotspartij. Waarschijnlijk heeft het met de landsgrenzen te maken. Hoe verder die reiken, hoe meer aanspraak Canada en Denemarken kunnen maken op de bodemschatten van het Noordpoolgebied.

Vlaggen en flessen

Lange tijd speelde de kwestie overigens helemaal niet. Totdat Tom Høyem, de toenmalige Deense minister voor Groenland, Hanseiland in 1984 bezocht. Hij liet de boodschap ‘Welkom op een Deens eiland’ achter, en een fles Deense sterke drank. Niet veel later zetten Canadese soldaten voet aan wal om een Canadese vlag, een bord met ‘Welcome to Canada’ erop en een fles Canadian Clubwhisky achter te laten. In 2005 herhaalde Bill Graham, op dat moment de Canadese minister van Buitenlandse Zaken, het trucje. Hij hees de Canadese vlag op de rotspartij en liet ook een fles whisky achter. Deze actie leidde tot een protestbrief van de Deense regering.

Canadese en Deense vertegenwoordigers hebben inmiddels geopperd om het eiland eerlijk te verdelen, maar dat is nog niet gebeurd. Tot vandaag de dag woedt deze ‘oorlog’ dus onbeslist voort.

Dit is een kader uit het artikel ‘IJskoud machtsvertoon’ te vinden in KIJK 8/2021. Deze editie ligt in de winkel vanaf 22 juli tot en met 18 augustus.

Meer informatie:

• de Volkskrant: Achttien schepen vastgevroren in Noordelijke IJszee: Poetins ‘snellere’ handelsroute nog geen succes
• Instituut Clingendael: The Arctic elephant. Why Europe must address the geopolitics of the high north
• NOSop3: De strijd die woedt om de Noordpool
• de Volkskrant: De oude Noordpool bestaat niet meer: de strijd om Arctica
• KIJK: Helden en huichelaars op zoek naar de Noordpool
• KIJK: ‘Waarom? Omdat de Noordpool er straks niet meer is’

Tekst: Hidde Middelweerd

Beeld: PER STARKLINT/CC BY-SA 4.0

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!