Onderzoekers hebben twaalf baby’s van staar af geholpen met behulp van stamcellen.

Grijze staar, ook wel cataract genoemd, heeft wereldwijd al zo’n 18 miljoen mensen het zicht ontnomen. Deze aandoening waarbij de ooglens vertroebelt, komt zowel bij oudere mensen als bij kinderen voor. Maar er is hoop voor deze jonge mensjes. Onderzoekers zijn erin geslaagd twaalf kinderen met grijze staar te redden van blindheid door gebruik te maken van stamcellen.

Kunstlens overbodig

Er is op dit moment al wel een behandeling voor kinderen die hebben te kampen met cataract, maar deze is riskant. Chirurgen maken een grote snee in het oog en halen de troebele lens weg. Deze vervangen ze vervolgens met een plastic kunstlens. Helaas kan deze ingreep zorgen voor fikse ontstekingen. Bovendien groeit de lens niet met een kinderoog mee.

Maar de onderzoekers ontdekten bij konijnen en apen dat zo’n kunstlens helemaal niet nodig was. Stamcellen rondom de lens, de lens epitheel stamcellen (LEC’s) bleken prima in staat de lens in ere te herstellen. Als deze stamcellen tenminste niet werden beschadigd tijdens de operatie, wat nu vaak wel gebeurd.

Na uitvoerig te experimenteren met de dieren, was het tijd om het bij mensen te testen. In het lenskapsel van twaalf patiëntjes maakten de onderzoekers een opening van zo’n 1,5 millimeter groot in het lenskapsel. Zo klein mogelijk om de LEC’s niet kapot te maken. Vervolgens haalden ze de troebele lens uit het oog zonder hem te vervangen door een kunstmatige lens.

Ouderen

Na een maand was de opening weer geheeld en na nog eens twee maanden bleek een nieuwe lens te vormen. Vijf maanden later was deze lens geheel hersteld. Vergeleken met een controlegroep, 25 kinderen die de conventionele behandeling ondergingen, hadden de twaalf patiëntjes beter zicht en minder last van ontstekingen.

Op dit moment onderzoeken de wetenschappers of de behandeling ook bij oudere mensen werkt, die vaker te kampen hebben met grijze staar dan kinderen.

Bronnen: Nature, The Guardian