Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In 2022 waren er in Nederland meer orgaandonoren na overlijden dan ooit, meldt de Nederlandse Transplantatie Stichting. Dat is goed nieuws voor mensen die op de wachtlijst voor een donororgaan staan.
Toen het coronavirus begin 2020 zijn intrede in Nederland deed, en het aantal besmettingen snel steeg, had dat ook zijn weerslag op het aantal orgaandonoren. De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) zag een flinke daling van het aantal orgaandonaties en -transplantaties; 251 mensen stonden na hun dood hun organen af.
Maar in 2021 herstelde dit aantal deels weer naar 271. Afgelopen jaar is het aantal mensen dat na de dood organen wil doneren nog verder gestegen, naar 285. Volgens de NTS is in 2022 zelfs het hoogste aantal postmortale orgaandonoren ooit geregistreerd in Nederland. En dat is goed nieuws voor patiënten die op de wachtlijst voor een orgaan staan. KIJK zet wat cijfers van 2021 en 2022 op een rij.
Lees ook:
Kortere wachtlijsten
Door de toename in aangemelde donoren, konden artsen vorig jaar meer orgaantransplantaties uitvoeren. Voor een aantal organen heeft dat geleid tot een kortere wachtlijst. “Het aantal transplantabele patiënten op de wachtlijst voor een nieuwe lever (-46 procent), long (-23 procent), hart (-9 procent) en pancreas (met of zonder nier: -35 procent) daalden”, meldt de NTS. De wachtlijst voor een nieuwe nier steeg echter met 5 procent, wat vooral komt door een hoge instroom van nieuwe patiënten. Dit is ook de grootste groep wachtende patiënten, zoals je in onderstaande diagrammen kunt zien.
Transplantaties
Dat er in 2022 meer orgaandonoren na overlijden dan ooit waren in Nederland, zie je dus terug in het aantal orgaantransplantaties dat artsen konden uitvoeren. In 2021 waren dat er in totaal 1240 en in 2022 maar liefst 1402, van zowel postmortale als levende donoren. (Transplantaties met een combinatie van twee organen werden als één keer geteld.) “Het aantal orgaantransplantaties met organen van postmortale donoren was in 2022 13% hoger (860) dan in het jaar daarvoor (758)”, zegt de NTS.
Tot slot is het totaal aantal weefseltransplantaties in 2022 wel gedaald ten opzichte van 2021: 2404 in 2022 versus 2427 transplantaties in 2021. Omdat weefsels voor langere tijd kunnen worden opgeslagen in een weefselbank, was het aantal transplantaties voor sommige weefsels hoger dan in 2021.
Hoe het overigens komt dat er meer orgaandonoren in Nederland zijn, is nog onduidelijk. Wel is sinds 1 juli de donorwet veranderd. Iedereen in Nederland boven de achttien jaar komt automatisch in het donorregister te staan. Of dit nu al heeft geleid tot een toename in het aantal orgaandonoren, durft de NTS nog niet met zekerheid te zeggen, maar lijkt wel een logische verklaring. Eind dit jaar gaat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dit evalueren.
Donorweetjes
- De eerste orgaantransplantatie is uitgevoerd door de Amerikaanse chirurg Joseph Murray in 1954. In 1990 kreeg hij er de Nobelprijs voor de geneeskunde voor.
- Murray plaatste een nieuwe nier in Richard Herrick, die een chronische kwaal aan dat orgaan had. Dankzij de donornier van zijn tweelingbroer leefde Herrick nog acht jaar.
- In 2008 kreeg een vierjarig jongetje, dat aan een zeldzame aangeboren darmziekte leed, in het UMC Groningen tegelijkertijd een nieuwe lever, alvleesklier, dunne darm én dikke darm.
- In 2019 vloog een drone naar het universitair medisch centrum van Baltimore (VS) met ‘aan boord’ een donornier. Dat was een primeur.
- Iemand die zelf een donororgaan heeft gekregen, kan datzelfde orgaan in theorie gewoon doneren als hij of zij komt te overlijden.
- Toch is dit zeer zeldzaam. ‘Derdehandsorganen’ voldoen meestal niet aan de strenge eisen die aan donororganen worden gesteld.
- In 2019 ontwikkelde een vrouw na haar longtransplantatie een pinda-allergie. Ze had die met het orgaan van haar donor meegekregen.
- In 2019 transplanteerden artsen voor het eerst de nier van een levende hiv-patiënt naar een andere patiënt met dit virus.
Bronnen: Nederlandse Transplantatie Stichting, KIJK 11/2020
Beeld: Kriangkrai Thitimakorn/Getty Images