Kokosnoten zouden jaarlijks meer doden maken dan haaienbeten. Maar klopt dit wel? Ronald Veldhuizen zocht het uit.

De ironie zal niemand ontgaan zijn. Dierenvriend Freek Vonk, die geen kans onbenut laat om roofdieren van hun angstaanjagende imago te verlossen, is gebeten door een haai. Normaal bijten deze lieverds niet hoor, verzekert Freek zijn fans via Facebook. Hij zegt er nog net niet bij dat de wereld grotere gevaren herbergt dan haaien.

Dodelijke kokosnoten

Vallende kokosnoten bijvoorbeeld: daaraan zouden jaarlijks meer mensen doodgaan dan aan haaienbeten, lees ik vaak. Zo’n 150 om precies te zijn, terwijl haaienbeten hooguit vijf mensen het leven kosten. Ja zeg: blijf je uit angst voor haaien liever op het tropische palmbomenstrand luieren, blijken daar verdorie schedelsplijtende kokosnoten ieder moment te kunnen toeslaan.

Fijn dat Freek zich niet aan die laatste vergelijking waagt, want die is lang zo zeker niet. Toegegeven: op het eerste gezicht klinkt het kokosnotengetal precies als iets verrassends wat iemand met verstand van sterftestatistieken zou zeggen. Maar toen de sceptische wetenschapsjournalist Cecil Adams op zoek ging naar de bron achter de 150 jaarlijkse killer-kokosnoten, kwam hij uit bij reisverzekeraar Club Direct, die het getal gebruikte om klanten te winnen.

Lokkertje

Het bureau had zelf een berekening gemaakt na het onderzoek van ene Peter Barss te hebben gelezen, een Canadese arts die in Papoea-Nieuw-Guinea een aantal onfortuinlijke kokosnoot-ongevallen voorbij zag komen. Binnen vier jaar onderzoekstijd hadden de kokosnoten vijf doden op hun geweten. Best veel voor een gemeenschap van honderdduizend mensen. Trek je dat door naar de gehele wereldbevolking, dan kom je uit op grofweg 100 doden per jaar.

Maar dat kan niet zomaar. Aangezien het grootste deel van de wereldbevolking doorgaans in steden leeft en daar geen kokospalm tegenkomt, zal het jaarlijkse aantal kokosnootdoden eerder neerkomen op een stuk of tien. De kans dat je daaraan overlijdt is dus vrijwel nihil, net als door haaienbeten.

Wel is er één belangrijk verschil tussen de twee killers die de kansen mogelijk doen omslaan: een haai kun je boos maken, een kokosnoot niet. Maar dat weet Freek vast ook. Hoop ik.

Deze column verscheen ook in KIJK 4/2017.