Met behulp van een computeralgoritme zijn we dichter bij het antwoord op de vraag wie de bedenker van ons volkslied was.

Deze Nederlandse en Vlaamse wetenschappers zijn eigenlijk net twee weekjes te laat met het aankondigen van hun onderzoek naar het Wilhelmus, het Nederlandse volkslied waarvan de auteur nog altijd onbekend is. Maar aan de hand van nieuwe computertechnieken zijn de onderzoekers een nieuwe kandidaat op het spoor: Petrus Datheen.

Petrus Datheen

Door de schrijfstijl van verschillende auteurs te analyseren met behulp van computeralgoritmes en te vergelijken met de schrijfstijl van het Wilhelmus kwamen de onderzoekers bij deze zestiende-eeuwse dichter uit. De algoritmes besteden voornamelijk aandacht aan het ritme van de tekst en kleine onopvallende woordjes, zoals lidwoorden en voorzetsels.

Datheen was een orthodoxe calvinist die veel psalmen heeft geschreven. In de 18^e eeuw voerde de voorganger van de Nederlands Hervormde Kerk een meer eigentijdse berijming in en schoof de psalmen van Datheen aan de kant. Dit viel niet bij iedereen goed en het veroorzaakte de zogenoemde achtiende-eeuwse psalmoproer. Zelfs vandaag de dag zijn er mensen die zich tegen de nieuwe berijming verzetten.

Goede kaarten

Petrus Datheen is niet de eerste auteur die in verband wordt gebracht met het schrijven van het Wilhelmus. De tekst wordt namelijk vaak toegeschreven aan de Zuid-Nederlandse edelman Marnix van Sint-Aldegonde. De onderzoekers waren dan ook verbaasd dat het computeralgoritme aangaf dat het volkslied veel overeenkomsten had met de teksten van Datheen.

“Het heeft er alles van dat we met dit nieuwe onderzoeksspoor de dichter van het Wilhelmus op de hielen zitten”, zegt een van de onderzoekers Mike Kestemont in het persbericht. “Het is vooral belangwekkend dat we met Datheen een dichter op het spoor zijn die zowel qua tekst als melodie goede kaarten heeft.” Maar het ultieme bewijs voor het auteurschap zullen we wellicht nooit vinden.

Bronnen: Meertens Instituut, De Volkskrant

Beeld: ANP