Waarom stem je zoals je stemt?

KIJK-redactie

08 mei 2010 11:00

Daar sta je dan op 9 juni in het stemhokje. Kordaat kleur je het juiste cirkeltje rood op het stembiljet, het cirkeltje dat staat voor de partij die jou het beste gaat vertegenwoordigen. Maar is het wel zo simpel?

In de Rotterdamse wijk Spangen woont Martin. Een vijftiger die al zijn hele leven lang in de haven werkt. Hij heeft een zware, slecht betaalde baan, maar Martin klaagt niet graag. Hij heeft een huis, een inkomen en een leuk gezin. Over stemmen hoefde hij nooit lang na te denken. Vanaf zijn twintigste stemde hij PvdA, omdat zijn ouders dat ook deden. En omdat alle havenarbeiders dat deden. Maar de laatste jaren is er iets veranderd. Martin stemt nu liever rechts.

Volgens het rationele beslissingsmodel kiest iemand die gaat stemmen voor de partij die het beste opkomt voor zijn belangen. Dat klinkt logisch, maar toch zijn veel kenners het erover eens dat het partijprogramma niet het belangrijkste criterium is voor onze politieke keuze. Wat bepaalt dan wél welk vakje we op 9 juni rood kleuren? Om die vraag te beantwoorden, duikt KIJK in de politicologie, de sociologie en de psychologie.

Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 6/2010, in de winkel van 6 mei t/m 2 juni.

Fragment uit Tegenlicht over het belang van emotionele marketing in een politieke campagne:

Zie ook: ‘Stemgedrag linkser door imitatie’.

Beeld: Koen van Weel/ANP