Wanneer we denken te weten wat andere mensen denken, gaat het mis, stelt omgevingspsycholoog Thijs Bouman. Hij onderzoekt de rol van waarden tijdens wereldwijde crises. En wat blijkt? Mensen bekommeren zich meer om elkaar en om de aarde dan we veronderstellen.

Thijs Bouman (36) is er klaar voor. Of nog niet? We treffen hem vlak voordat hij het podium mag betreden, om zijn psychologisch licht te laten schijnen op het debat ‘Hoeveel democratie kan het klimaat verdragen?’ in podium LUX te Nijmegen. Een debat over hoe de overheid de toekomst klimaatbestendig maakt en tegelijkertijd het vertrouwen van burgers behoudt. “Best spannend”, want hij moet zo “de kritische vragen stellen”. Nu is de rol van vragensteller allesbehalve nieuw voor Bouman. Achter zijn bureau in het Heymansgebouw van de Rijksuniversiteit Groningen vraagt hij zich constant af: waarom doet de mens wat hij doet? Als omgevingspsycholoog onderzoekt hij de invloed van persoonlijke en groepswaarden op wereldwijde crises.

Beeld doorbreken

En de schijnwerpers vinden zijn onderzoek steeds vaker. Op verzoek van Rob Jetten, de minister voor Klimaat en Energie, mocht Bouman op het huidige klimaatbeleid reflecteren. Ook werden de uitkomsten van zijn onderzoek meegenomen in het laatste rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), de werkgroep van de Verenigde Naties die de risico’s van klimaatverandering evalueert.

Psychologen die meedenken over beleid van wereldwijde crises zoals klimaatverandering, covid en oorlog hebben een duidelijke boodschap: de oplossing begint vaak bij het doorgronden van menselijk gedrag. En dat is precies wat Bouman doet: hij onderzoekt de waarden die achter ons gedrag zitten. Kijkend naar het nieuws lijkt het alsof mensen vooral geven om macht en geld. De vechtpartijen, brandende bossen en raketaanvallen vliegen je om de oren. Altruïsme? Het milieu? Daar lijken we niet mee bezig te zijn. Maar Bouman is stellig: “Dit klopt niet. We moeten dit beeld doorbreken.”

Dit is het begin van het interview met Thijs Bouman te vinden in KIJK 11/2022. Deze editie ligt in de winkel vanaf 13 oktober tot en met 16 november.

Meer informatie:

• Trouw: Extreme zomer vergroot klimaatangst, maar nodigt ook uit tot duurzame actie
• NEMO Kennislink: Niks mis met een beetje klimaatstress
• OneWorld: Vlees duurder maken? Dat kan averechts werken
• KIJK: Waarom we allemaal kuddedieren zijn

Tekst: Nina Crox

Beeld: Allard Faas

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!