Je kunt je brein trainen om minder misleid te worden door optische illusies

Evelyne Tuijp

18 maart 2025 12:00

visuele illusie

Onderzoekers tonen aan dat getrainde mensen minder vatbaar zijn voor visuele illusies.

Engelse wetenschappers onderzochten hoe goed radiologen en studenten optische illusies konden doorzien. Wat bleek, de radiologen waren minder vatbaar voor de illusies dan de studenten. Hierover schreven de onderzoekers in het tijdschrift Scientific Reports.

Lees ook:

Gefopt

Je bent vast wel eens gefopt door een visuele illusie. Goochelaars maken er slim gebruik van, en kunstenaars zoals Escher spelen ermee in hun werken. Ze profiteren van het feit dat onze hersenen visuele informatie op een bepaalde manier verwerken. Normaal gesproken merk je daar niets van, want je brein is aangepast op hoe de wereld in elkaar zit. Maar met trucs zoals schaduwspel of perspectief kunnen goochelaars en kunstenaars je brein misleiden. De onderzoekers vroegen zich af of het mogelijk is om jezelf te trainen hier minder gevoelig voor te zijn.  

Om dit te testen, onderzochten ze mensen die al jaren getraind zijn in het analyseren van beelden: radiologen. Deze specialisten hadden ten minste twaalf jaar ervaring in hun vak en zijn expert in het opsporen van kleine details op medische scans, zoals fracturen of afwijkingen. De controlegroep bevatte psychologie-, geneeskunde- en radiologiestudenten.

In het experiment kregen de proefpersonen vier soorten visuele illusies te zien. Deze kun je hieronder bekijken. Ook kregen ze afbeeldingen te zien zonder visuele manipulatie. Ze moesten steeds aangeven welk vlak, welke lijn of welke cirkel het grootst was.

Negeer de context

Wat bleek, de radiologen waren over het algemeen iets minder vatbaar voor de illusies dan de studenten. Volgens de onderzoekers komt dit doordat ze zich beter kunnen focussen op de kern van een afbeelding en irrelevante context kunnen negeren. Alleen de laatste illusie, bekend als Shepard Tabletops, hield beide groepen evenveel voor de gek. De wetenschappers vermoeden dat dit werd veroorzaakt doordat daar geen afleidende objecten in de afbeelding voorkwamen, en het dus niet ging om het negeren van irrelevante informatie op de achtergrond.

Volgens de wetenschappers kan iedereen zichzelf trainen om minder vatbaar te zijn voor visuele illusies, maar ze weten niet hoelang het duurt voordat je deze vaardigheid hebt. Ze geven ook geen specifieke tips over hoe je jezelf dan precies moet trainen.

Bronnen: Scientific Reports, New Scientist

Beeld: Pixabay/Antranias

KIJK 4-2025 cover

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bestel nu!