Wetenschappers zijn altijd al gefascineerd geweest door de veroudering van de mens, maar de laatste decennia neemt het onderzoek een vlucht. Op verschillende manieren proberen ze ons te helpen aan een lang en vooral gezond leven.

Al eeuwenlang breken onderzoekers zich het hoofd over hoe ze ouderdom bij mensen tegen kunnen gaan. In de dertiende eeuw beweerde de Engelse geleerde Roger Bacon (ca. 1220-1292) dat een oude man jonger kon worden als hij de adem van mannelijke maagden inademde. Ook raadde hij een mengsel aan van addervlees, kruidnagels, nootmuskaat en foelie om veroudering tegen te gaan. Ondanks deze, in onze ogen bizarre maatregelen wordt hij beschouwd als een van de grondleggers van het ouderdomsonderzoek.

De rijke Venetiaan Luigi Cornaro (ca. 1467-1566) was de eerste die een praktijkproef ondernam om langer te leven. Hij vierde zijn bestaan uitbundig met veel eten en wijn, totdat zijn dokter hem voorspelde dat hij op deze manier de veertig niet zou halen. Daarop ging hij strikt op dieet, wat wonderen deed voor zijn gezondheid en vitaliteit. Cornaro concludeerde dat een sober bestaan goed is tegen veroudering. Op 81-jarige leeftijd schreef hij het eerste anti-agingboek uit de geschiedenis: Discorsi della vita sobria, oftewel ‘verhandelingen over het sobere leven’. Het werd een internationale bestseller.

In de zestiende en zeventiende eeuw leverde de Engelse filosoof Francis Bacon (1561-1626) een belangrijke bijdrage aan het onderzoek naar veroudering. Hij was ervan overtuigd dat de oorzaken ervan ontdekt konden worden door verouderingsprocessen systematisch te onderzoeken. In zijn boek New Atlantis, dat in 1627 verscheen, stond een lijst met recepten, gewoontes en middelen om langer jong te blijven.

Ook Bacons Franse collega René Descartes (1596-1650), de ‘vader van de moderne filosofie’, was ervan overtuigd dat mensen vrij zouden kunnen zijn van ouderdomsgebreken als er maar genoeg kennis zou zijn over de oorzaken. En anno eenentwintigste eeuw zijn onderzoekers nog altijd op zoek naar de bron van de eeuwige jeugd.

Dit is het begin van het artikel ‘I wanna be forever young!’ te vinden in KIJK 12/2020. Deze editie ligt vanaf 19 november tot en met 15 december in de winkel.

Meer informatie:

• De Maakbare Mens
• The New York Times: How to Age Well
• KIJK: Verouderingsexpert David van Bodegom: ‘Op een gegeven moment is het klaar. Dat geldt ook voor de mens’
• de Volkskrant: Wat we van dieren kunnen leren over lang leven: ‘We moeten oppassen met intensief sporten’
• KIJK: ‘Zoogdiervrouwtjes leven langer dan -mannetjes’
• KIJK: Waarom worden mensen ouder dan chimpansees?

Tekst: Judith Neijmeijer

Beeld: Thomas M. Barwick Inc/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!