Wie heeft de molotovcocktail bedacht en hoe komt de brandbom aan zijn merkwaardige naam?

Ze waren de afgelopen jaren veelvuldig te zien bij rellen in onder andere Griekenland, Venezuela, de Palestijnse gebieden, Frankrijk en Oekraïne: grote vuurballen vlakbij of tussen agenten van de oproerpolitie. En negen van de tien mensen weten ook wel waardoor dat levensgevaarlijke vuurwerk veroorzaakt wordt: molotovcocktails. Maar wie bedacht die dingen en hoe komen ze aan hun merkwaardige naam?

Jampotten vol benzine

Volgens de meeste bronnen werd de molotovcocktail voor het eerst gebruikt in de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). De troepen van de opstandige generaal Franco wisten niet goed wat ze moesten doen tegen de Russische tanks waar het regeringsleger mee was uitgerust. Tot iemand op het idee kwam om de gevechtsvoertuigen te bestoken met jampotten vol benzine, waarbij een in de fik gestoken lap stof als lont diende. De vuurzee die zo ontstond, bleek funest te zijn voor het rubber om de zogeheten loopwielen van de rupsbanden. Bovendien had het pantser van deze T-26-tanks nogal wat kieren, zodat de brandende vloeistof naar binnen kon lekken, met nare gevolgen voor de bemanning en de motor.

In de zomer van 1939 vond trouwens in het Verre Oosten een serie grensconflicten plaats tussen het Japanse leger en Sovjet-troepen. Ook Japanse soldaten ontdekten toen dat doe-het-zelf-brandbommen heel effectief waren tegen T-26’s. Pas een halfjaar later, in de Winteroorlog tussen Finland en de Sovjet-Unie (november 1939-maart 1940), kreeg de molotovcocktail zijn naam. De Sovjet-luchtmacht viel Helsinki en andere steden aan en gebruikte daarbij nogal forse clusterbommen.

Polttopullo

Maar Vjatsjeslav Molotov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, beweerde glashard dat er voedselpakketten werden gedropt om de Finse bevolking te helpen. Toen Finse soldaten vervolgens geïmproviseerde benzinebommen naar Russische tanks gingen gooien, doopten ze die sarcastisch ‘molotovcocktails’, omdat er nu zogenaamd iets te drinken was bij Molotovs ‘broodmanden’.

De Finnen perfectioneerden hun polttopullo (‘brandbom’) door hem te vullen met een kleverige mix van benzine, ethanol (een alcoholsoort), teer en kaliumchloraat (de zuurstofleverancier). Het staatsdrankbedrijf Alko produceerde 450.000 molotovcocktails. Ze konden niet voorkomen dat Finland het al snel moest afleggen tegen de Russische overmacht.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 12/2018.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Tekst: Leo Polak

Openingsbeeld: ABBAS MOMANI/AFP/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!