Acht keer tien noemen we niet ‘achtig’, maar ‘tachtig’. Waar komt die extra t vandaan? We zeggen toch ook niet ‘tzeventig’ en ‘tnegentig’?

Klopt: dat zeggen we niet – niet méér. Maar ‘tnegentig’ was een eeuw geleden gebruikelijk in sommige dialecten, en nog langer geleden bijna overal. En ook ‘tseventig’ heeft bestaan, en ‘tsestig’.

Tseventig

Tegenwoordig spreken we de t alleen nog uit in ‘tachtig’. Want hoewel we in Nederland niet graag een woord met ‘tn’ of ‘tz’ laten beginnen, vinden we ‘ta’ prima kunnen.

Toch zijn sporen van die verdwenen letter ook elders nog te horen. Want al schrijven we nu ‘zeventig’ en ‘zestig’, de correcte uitspraak is ‘seventig’ en ‘sestig’, met een s. Dat zijn restjes van die oude woorden ‘tseventig’ en ‘tsestig’. We zeggen in keurig Nederlands ook ‘feertig’ en ‘fijftig’. Dat is vreemd, want niemand heeft ooit ‘tfeertig’ of ‘tfijftig’ gezegd. Maar omdat de z van ‘zeventig’ en ‘zestig’ tot een s werd verscherpt, gingen mensen de v’s van veertig en vijftig ook scherp uitspreken: feertig en fijftig.

Overigens spreken veel Nederlanders élke z als een s uit, en elke v als een f. Maar dat is een taalverandering die niets met getallen te maken heeft.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 2/2018.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Tekst: Gaston Dorren

Beeld: 123RF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!