Hij bewonderde de algemene relativiteitstheorie, maar hield niet van de kromming van de ruimtetijd die Einstein gebruikte om de zwaartekracht te beschrijven. Daarom bedacht de Brit Alfred North Whitehead een theorie zónder kromming die net zo goed leek te werken. Over een vergeten theorie die dit jaar een eeuw oud is.

‘Zwaartekrachtgolven voor het eerst direct waargenomen’, kopte KIJK in 2016. Het was wereldnieuws dat Albert Einstein na honderd jaar alsnog gelijk gaf. Met zijn theorie van de zwaartekracht, de algemene relativiteitstheorie (ART), had hij deze golven voorspeld.

Een postume triomf voor Einstein dus, maar misschien draaide iemand anders zich op dat moment om in zijn graf: de Engelsman Alfred North Whitehead, die in 1922 met een rivaliserende zwaartekrachtstheorie was gekomen. Zijn vergelijkingen had hij juist afgeleid door aan te nemen dat zwaartekrachtgolven bestonden.

Meer dan een halve eeuw lang is Whiteheads theorie een volwaardige concurrent van de ART geweest. Nu, precies honderd jaar na dato, is ze compleet vergeten. Een mooi moment om het verhaal te vertellen van de man die dacht dat hij het beter wist dan Einstein.

Dit is het begin van het artikel ‘Duel om de zwaartekracht’ te vinden in KIJK 12/2022. Deze editie ligt in de winkels vanaf 17 november tot en met 14 december.

Meer informatie:

• Britannica: Alfred North Whitehead, British mathematician and philosopher
• Stanford Encyclopedia of Philosophy: Alfred North Whitehead
• KIJK: Gravitatiegolven voor het eerst waargenomen
• KIJK: Einsteins relativiteitstheorie opnieuw bevestigd

Tekst: Timo Können

Beeld: Wellcome Collection

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!