Wie is de Nederlandse ex- guerrillastrijder Tanja Nijmeijer?

André Kesseler

31 augustus 2023 12:00

Tanja Nijmeijer in FARC-uniform

Tanja Nijmeijer in het uniform van de FARC-EP. Voluit: Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia-Ejército del Pueblo (Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia-Volksleger).

Door haar katholieke opvoeding droomde Tanja Nijmeijer er ooit van om kloosterzuster te worden. In plaats daarvan sloot de Twentse zich aan bij de Colombiaanse guerrillabeweging FARC.

Ze werd geboren op 3 februari 1978 in Denekamp, op een steenworp afstand van de Duitse grens, en na haar vwo-opleiding koos ze voor een studie Romaanse talen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daar valt ze op door haar rechtlijnige ideeën, wordt ze overtuigd atheïst, en beginnen de eerste revolutionaire eigenschappen op te borrelen als ze actief lid wordt van de Groningse kraakbeweging. Tijdens een stage in Colombia, waar ze in de stad Pereira Engelse les geeft op een privéschool voor kinderen van rijke ouders, voelt ze de sociale ongelijkheid en de armoede in het Zuid-Amerikaanse land. Nadat ze het studiejaar in Nederland heeft afgerond, keert ze terug en maakt dan deel uit van de Caravana por la Vida (‘karavaan voor het leven’), een protesttocht waarmee aandacht wordt gevraagd voor de belabberde positie van de arme boerenbevolking.

Lees ook:

Dagboek

Nijmeijer radicaliseert snel en eind 2002 sluit de dan 24-jarige Nederlandse zich aan bij de extreem-linkse FARC, een guerrillabeweging die het tegen de Colombiaanse regering opneemt. In die periode pleegt ze verschillende bomaanslagen, maar lijkt niet erg gelukkig in haar rol van terrorist. Ze wil liever deel uitmaken van de revolutionaire troepen van de FARC die vanuit de jungle guerrilla-acties uitvoeren. Dat lukt. In de jaren erna duikt haar naam af en toe op in de pers. En in 2007 wordt bij een aanval van het Colombiaanse leger niet alleen de computer van haar commandant buitgemaakt, maar ook Nijmeijers dagboek, waarin ze kritiek uit op de leiding van de FARC.

‘Ik ben strijdster van de Colombiaanse Revolutionaire Strijdkrachten en ik zal dat blijven tot de overwinning of tot de dood.’

Tanja Nijmeijer op videobeelden.

Lange tijd vreest haar familie dan ook voor haar leven, maar Nijmeijer doorstaat het allemaal. Sterker nog, ze lijkt te zijn doorgedrongen tot de hoogste FARC-gelederen. In 2012 doet ze namelijk mee aan de eerste vredesbesprekingen tussen de FARC en de Colombiaanse regering. Nadat in 2016 het vredesakkoord tussen de guerrilla’s en de regering van Colombia is getekend, legt het grootste deel van de circa zevenduizend FARC-strijders de wapens neer en wordt de FARC een politieke partij. Nijmeijer verhuist daarop vanuit haar ballingschap in Havanna terug naar Colombia.

Sinds vandaag, donderdag 31 augustus 2023, draait de documentaire ‘Tanja – Dagboek van een guerrillera’ in de bioscoop.

Hoe het verderging

Tanja Nijmeijer met geweer in Colombia
Beeld: reddit.com.

Hoewel ze in 2009 door het Colombiaans openbaar ministerie wegens rebellie werd aangeklaagd, werd Nijmeijer daarvan door een amnestieregeling in het vredesakkoord vrijgesproken. Dat geldt niet voor haar veroordeling in de VS. Nadat de FARC in 2003 vijf Amerikanen ontvoerde, er twee meteen om het leven bracht en er drie in gijzeling nam, werd Nijmeijer samen met zeventien anderen in de VS bij verstek veroordeeld voor terrorisme, goed voor maximaal zestig jaar gevangenisstraf. Begin 2020 werd bekend dat Nijmeijer de FARC verlaten had. Ze was het niet eens met de politieke koers van de partij.

Een van de zekerheden in het leven is dat alles verandert. Oude ideeën maken plaats voor nieuwe en soms andersom. Dat gaat nou eenmaal niet altijd even vreedzaam. De herziene KIJK Revolutiespecial gaat over die veranderingen; van de ‘couppoging’ in de VS tot onze eigen Watergeuzen en van Rosa Parks tot Che Guevara.

Neem een kijkje in de Revolutiespecial