Een historisch dorp in het zuiden van Engeland is per jaar met twee centimeter aan het stijgen en wetenschappers kunnen niet verklaren waarom.

Je hoort het niet vaak: een dorp dat of een stad die stijgt. Over dalingen hebben we vaker gelezen, zo moet de Zweedse stad Kiruna in 2040 geheel zijn verplaatst naar een gebied 3 kilometer verderop, want in 2050 zal het zijn gezonken. Maar een stijging? Toch is dat wat er met het Zuid-Engelse dorpje Willand, gelegen in het graafschap Devon, gebeurt.

Dit vind je vast ook interessant: Filmpje: hoe verplaats je een stad?

Twee centimeter

Deze verschuiving, die onmerkbaar zou zijn voor omwonenden, zorgt ervoor dat Willand jaarlijks met twee centimeter stijgt. Hoewel gevallen van landzwelling of -verzakking meestal zijn te verklaren door zaken als nabijgelegen mijnactiviteiten of geologische verschijnselen, blijft de stijging van dit dorp een mysterie.

De ontdekking werd gedaan als onderdeel van de eerste landbewegingskaart van het Verenigd Koninkrijk. Deze kaart – de meest gedetailleerde ooit van de verschuivende topografie van het VK – is samengesteld door onderzoekers van het bedrijf Geomatic Ventures Limited en de Universiteit van Nottingham.

Tussen 2015 en 2017 heeft dit team meer dan tweeduizend foto’s van de Sentinel-1-satellieten (onderdeel van het Copernicus-programma van de Europese Ruimtevaartorganisatie) geanalyseerd.

Mijnbouw

Zoals op de website van Geomatic Ventures is te zien, worden verschillende oorzaken genoemd voor de verschuiving van bepaalde steden. Maar wat Willand langzaam doet stijgen of zwellen, weet niemand. Het historische dorp heeft geen mijnbouwgeschiedenis, in tegenstelling tot andere getroffen regio’s zoals Greater Manchester, North Nottinghamshire en South Yorkshire.

“Het is inderdaad een opvallend verschijnsel”, mailt geoloog Dennis Voeten. “Menselijke invloed is meestal juist een omgekeerde; in bewoonde gebieden of mijngebieden wordt veelal water weggepompt waardoor de bodem daalt. Als dergelijke pompactiviteiten staken, kan het landoppervlak, het zogenaamde maaiveld, vaak nog gedeeltelijk terugveren.”

Grondwater?

“Voor het dorpje Willand zijn er op het eerste gezicht geen duidelijke oorzaken voor de geobserveerde bodemstijging aan te wijzen: Devon is al meer dan 250 miljoen jaar niet meer vulkanisch actief en ook menselijke activiteit kan dit fenomeen niet direct verklaren. Een bodemstijging van twee centimeter per jaar is zeker niet gering en het is ook noemenswaardig dat het een duidelijk afgebakend en relatief klein oppervlak betreft.”

“Hoewel er onderzoek nodig is om dit raadsel op te lossen, zou het op het eerste gezicht toch te maken kunnen hebben met de werking van grondwater. Mogelijk is een voormalig waterhoudend pakket in de ondergrond in het verleden (deels) leeggelopen en is nu weer water aan het opzuigen. Alhoewel er op dit moment nog geen eenduidige verklaring bestaat, heb ik er veel vertrouwen in dat dit binnen een paar jaar wel het geval zal zijn.” En wij ook!

Bronnen: Geomatic Ventures Limited, Science Alert, The Times

Beeld: Lewis Clarke

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!