We gebruiken steeds vaker Engelse woorden en ook tv-shows hanteren doorgaans Engelse titels. Leidt dit ertoe dat onze taal straks compleet verdwijnt?

De wetenschapstaal is Engels, soms word je in een café in het Engels aangesproken, en áls we dan Nederlands spreken, gebruiken we allerlei Engelse leenwoorden. Leidt verengelsing ertoe dat het Nederlands op termijn helemaal verdwijnt?

Lees ook:

• Waarom heeft het Engels geen woord voor ‘u’?
• Bestaan er universele woorden?

Gevarenzone

De erfgoedclub van de VN, UNESCO, heeft een lijst van negen criteria opgesteld waarmee we kunnen meten in hoeverre een taal bedreigd wordt. Op ieder criterium kan een taal een score halen van 5 (springlevend) tot 0 (kassiewijle). Het gemiddelde van die scores geeft een indicatie van de vitaliteit van de taal.

Een zo’n criterium is ‘intergenerationele overdracht’, oftewel: geven ouders de taal door aan hun kinderen, en die weer aan hun kinderen? Als deze keten stopt, is het namelijk snel gedaan met een taal, omdat er dan per saldo meer sprekers sterven dan er nieuwe bij komen. Een ander criterium draait om de domeinen waarin de taal gebruikt wordt, zoals ‘thuis’, ‘op school’, ‘op internet’. Als een taal in één domein verdrongen wordt, is dat geen ramp, maar een taal die alleen thuis gesproken wordt, krijgt het op termijn lastig.

Hoe scoort het Nederlands? De UNESCO heeft dat nooit berekend, omdat onze taal met een slordige 24 miljoen sprekers in ieder geval niet in direct gevaar is. Als je zelf aan het beoordelen slaat (de criteria zijn online makkelijk te vinden), kom je uit op een getal tussen de 4 en de 5. Je kunt dus rustig slapen: het Nederlands staat er uitstekend voor. Toch zijn er talen en dialecten in Nederland die wél in de gevarenzone zitten, zoals het Fries, het Limburgs, het Nedersaksisch en het Jiddisch. Wie taaldiversiteit belangrijk vindt, zal dus misschien toch niet zo lekker slapen…

Deze vraag kon je vinden in KIJK 5/2021.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. 

Tekst: Sterre Leufkens

Beeld: Koen Suyk/ANP XTRA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!