Door de wereldwijde bouwwoede is een sluipende zandcrisis ontstaan. Illegale zandwinning leidt tot milieuproblemen. En ook de georganiseerde misdaad is inmiddels ingestapt.

Onze moderne samenleving is gebouwd op zand. Het zit in het asfalt van onze wegen, in het glas van onze ramen, in de chips waar onze computers op draaien en vooral in het beton waar we onze huizen, appartementen, kantoren en stadions mee bouwen. Ergens is het maar goed dat zand het hoofdbestanddeel van al die infrastructuur en architectuur vormt, want het is na water de meest voorkomende grondstof op aarde. Maar het begint op te raken. Woestijnzand is ongeschikt als bouwmateriaal vanwege zijn ronde, door de wind afgesleten korrel. Daardoor klit dit zand niet aan elkaar, wat een voorwaarde is om ermee te kunnen bouwen.

Vandaar dat bouwzand moet worden gewonnen uit zeeën en rivierbeddingen. De wereldwijde handelswaarde van zand is dan ook in de laatste paar jaar met een factor zes toegenomen. In september 2017 verscheen een spraakmakend artikel van een groep ecologen in het wetenschappelijke tijdschrift Science waarin de dreigende tragedie van een zandcrisis wordt aangekondigd.

In Azië en Afrika groeit de bevolking en trekken steeds meer mensen van het platteland naar de stad. Voor al die mensen moeten huizen en bedrijfspanden worden gebouwd. Daar is zand voor nodig. Veel zand. Met als gevolg dat kustgebieden en rivierbeddingen overal ter wereld worden afgegraven om dit gele goud te delven.

Dit is het begin van het artikel ‘Het gele goud’ te vinden in KIJK 9/2018. Dit nummer ligt in de winkel vanaf 23 augustus tot en met 19 september.

Meer informatie:

• The Economist: Why is sand in short supply?
• TEDx Talks: Let’s talk about sand: Denis Delestrac
• Wetenschappers waarschuwen voor gevolgen zandwinning

Tekst: Hidde Tangerman

Beeld: Shutterstock

De KIJK 50 jaar-special ligt in de winkel met daarin de spannendste, opmerkelijkste en grappigste verhalen uit de lange geschiedenis van het blad. Wil je deze editie liever bestellen? Dat kan ook in onze webshop.