Koekhappen, wedstrijdje zaklopen of een potje sjoelen. Alle drie bekende, ouderwetse koningsspelletjes. Een aantal feitjes over deze spellen op een rij.

Elk jaar barst het feest los tijdens Koningsdag: niet alleen eten we traditiegetrouw tompouces of verdienen we een extra zakcentje op de vrijmarkt, ook worden er in veel dorpen en steden nog steeds ouderwetse spelletjes gespeeld. Hier een paar leuke feitjes over bekende koningsspellen. 

• In 1904 vonden de Olympische Spelen in St. Louis, Amerika plaats. De spelen zelf waren niet zo’n groot succes, aangezien de Europeanen en zelfs de voorzitter van het Olympisch Committee thuisbleven. Wel bijzonder was dat tijdens deze editie zaklopen een olympische sport was.
• Mo Farah, tweevoudig Olympisch kampioen, heeft het wereldrecord 100 meter zaklopen op zijn naam staan. In nog geen veertig secondes (39.91) wist hij de baan in een juten zak af te leggen.

• De oudste vermelding van koekhappen komt uit 1861 toen een Utrechtse school 225 jaar bestond. Het spel was onderdeel van de zogenoemde ‘volksvermakelijkheden’.
• Vroeger werd bij jarige kinderen een plak ontbijtkoek op de arm gebonden om iedereen te laten zien dat hij of zij jarig was. Ontbijtkoek werd geassocieerd met verjaardagen en zo werd koekhappen onderdeel van een verjaardagspartijtje. Ook dat van onze koningen en koninginnen.
• De exacte geschiedenis van sjoelen is helaas niet bekend. Het spel vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in Engeland waar het shuffleboard of shovelboard wordt genoemd.
• Koning Henry VIII van Engeland speelde shuffleboard al. En uiteraard won hij het spel niet altijd. Hij moest in 1532 het ‘royale bedrag’ van negen Engelse ponden betalen aan de winnaar.

Het Koningshuis heeft besloten om vanaf 2015 Koningsdag ‘nieuwe stijl’ te vieren, wat betekent dat we Koning Willem-Alexander niet meer zullen zien koekhappen. Dat is jammer, maar gelukkig hebben we de foto’s nog.

Bronnen: NPO geschiedenis, Guiness World Records, Meertens Instituut

Beeld: Erfgoed Gelderland