Het is vandaag feest. Want precies 40 jaar geleden werd Voyager 1, kort na de lancering van Voyager 2, gelanceerd vanaf Cape Canaveral. En nog steeds razen de twee Voyager-sondes altijd voort. Wat weten we allemaal dankzij deze robuuste ruimteverkenners?

Voyager 2 werd gelanceerd op 20 augustus 1977, vanaf Cape Canaveral in Florida. Ruim twee weken later volgde, zoals dat vanuit het oogpunt van risicospreiding gebruikelijk was, een tweelingbroer: Voyager 1. Het doel van de missie was zoveel mogelijk informatie verzamelen over de planeten Jupiter en Saturnus en hun manen.

Adembenemend

De eerste planeet die beide sondes passeerden, was na zo’n anderhalf jaar vliegen de gasreus Jupiter. De informatie die ze terugstuurden naar de aarde deden de monden van de sterrenkundigen openvallen. Want hoewel de Pioneer- sondes een paar jaar eerder de primeur hadden gehad met de eerste korrelige foto’s van Jupiter, bleken die van de Voyagers van adembenemende kwaliteit.

Ze onthulden onder meer de ringen van Jupiter en stuurden ongeëvenaarde beelden terug van de ‘Grote Rode Vlek’, een waarschijnlijk al eeuwen op de planeet woedende storm waar de aarde qua grootte drie keer in past. De storm bleek tegen de klok in te draaien, en op zijn beurt te bestaan uit talloze kleinere stormen die woest om elkaar heen draaien.

Manen

En dan was er Io, een van de vier grootste van de in totaal 53 manen van Jupiter. De nagenoeg kraterloze maan bleek bezaaid met actieve zwavel-uitstotende vulkanen en woeste lavastromen; het meest actieve hemellichaam in ons zonnestelsel ooit ontdekt. “Zo’n heftige oppervlakte als die van Io: we wisten echt niet wat we zagen”, zegt Robert Strom van de Universiteit van Arizona en lid van het Voyager-imaging team.

Ook de maan Europa bleek fascinerend, met een onwaarschijnlijk vlakke ijsoppervlakte met scheuren en barsten. Het feit dat er – net als op Io – nauwelijks kraterinslagen te zien waren, leek erop te duiden dat de maan zijn oppervlakte continu ververste. Deed Io dit door continu lavastromen uit te braken, bij Europa leverde de aanwezigheid van een reusachtige ondergrondse oceaan een verklaring. De fantasie van het team sloeg volledig op hol. Een ondergrondse zee, opgewarmd door Europa’s hete kern; was hier misschien leven mogelijk?

Dit is het begin van het artikel ‘Voyager 40 jaar baanbrekend’ te vinden in KIJK 10/2017. Deze editie ligt in de winkel vanaf 21 september tot en met 18 oktober.

Tekst: José Stoop

Beeld: NASA/JPL

Meer informatie:

• YouTube: A brief history of Voyager 1 and Voyager 2
• Kunnen we met een telescoop Voyager 1 zien?
• NASA onthult prachtige foto’s van de grote rode vlek

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!