Vandaag zou Dolly het schaap – ’s werelds eerste kloon van een volwassen zoogdier – 22 jaar oud zijn geworden. Helaas moest de ooi in 2013 worden ingeslapen. Naast Dolly zijn er inmiddels al heel wat andere beesten gekloond. Daarom een lijstje van nog vijf andere dieren waarvan genetisch identieke kopieën zijn gemaakt.
Lees ook: Zijn gekloonde schapen gezond?
1) Zhong Zhong en Hua Hua
In januari van dit jaar werd bekendgemaakt dat wetenschappers er voor het eerst in waren geslaagd om primaten te klonen met de ‘Dolly-techniek’. Zhong Zhong en Hua Hua heten de gekloonde Java-aapjes. Wat wij nu de Dolly-techniek noemen, heet voluit somatic cell nuclear transfer (SCNT). Via deze strategie wordt een levensvatbaar embryo uit een lichaamscel en een eicel gecreëerd. Hierbij krijgt een eicel, waaruit de kern is gehaald (en die bevat het DNA), een donorkern van een gewone lichaamscel. De eicel ontwikkelt zich vervolgens tot een kloon van wat de donorkern heeft gedoneerd.
Waar deze snoezige aapjes voor worden gebruikt? Onderzoek natuurlijk. Apen krijgen geen (identieke) tweelingen van nature, dus vormen ze geen betrouwbaar model voor het testen van medicijnen bijvoorbeeld. En daar zou een proefdierenmodel met gekloonde apen verandering in kunnen brengen.
Zhong Zhong en Hua Hua. © Qiang Sun en Mu-ming Poo, Chinese Academy of Sciences
2) Pipo de kloon
Klonen gebeurt allang niet meer voor alleen onderzoeksdoeleinden; mensen die erg gehecht zijn aan hun huisdier kunnen het ook laten klonen. Je moet dan wel veel poen hebben, want het is een dure grap. Zo werd op initiatief van omroep BNN twee jaar geleden een 12-jarige overleden buldog voor 50.000 euro gekloond in Zuid-Korea. De hond – die Pipo de kloon heet, we hadden het zelf niet beter kunnen verzinnen – lijkt volgens de baasjes erg op Joep, de hond waar het DNA afkomstig van is.
3) Little Nicky
Een kattenliefhebster uit Texas kon ook nog geen afscheid nemen van haar overleden vriendje Nicky en telde daarom ook een paar duizend neer om een kopie te maken van het gestorven dier. Het in Californië gevestigde bedrijf Genetic Savings & Clone Inc. nam de taak op zich en zette Little Nicky op de wereld. Een echte copy cat dus!
Volgens de vrouw is Little Nicky’s karakter exact hetzelfde als Nicky. Toch zullen klonen nooit helemaal identiek zijn, want terwijl Little Nicky (maar ook Pipo en andere gekloonde dieren) in de baarmoeder zat van zijn draagmoeder, werd hij blootgesteld aan allerlei biochemische signalen die voor verschillen kunnen zorgen. Bovendien zorgen omgevingsfactoren – waaronder opvoeding – ook voor een andere persoonlijkheid.
Little Nicky. © NBC
4) Uitgestorven steenbok
Sinds het schaap Dolly in 1996 als eerste gekloonde zoogdier ter wereld kwam, dromen wetenschappers van het perfectioneren van de kloontechnieken om uitgestorven diersoorten weer tot leven te wekken. Ondanks dat inmiddels een bescheiden kinderboerderij bij elkaar is gekloond, beperkt het terugbrengen van uitgestorven diersoorten zich voorlopig nog hoofdzakelijk tot theorieën.
Het enige praktijksucces tot nu toe werd geboekt in 2009. Een team van Spaanse en Franse wetenschappers bracht toen DNA van de Pyrenese steenbok, die negen jaar eerder was uitgestorven, over naar eicellen van vrouwtjesgeiten. Deze eicellen werden in vitro bevrucht en overgeplaatst naar de baarmoeders van de geiten. Het experiment leverde één steenbokje op, maar dat stierf al na tien minuten door ademhalingsproblemen.
Tekening van de Pyrenese steenbok.
5) Miss Scarlett & Miss Violet
Begin dit jaar haalde Barbra Streisand nog het nieuws. Niet omdat de inmiddels 76-jarige zangeres een nieuw album heeft uitgegeven, maar omdat ze haar hond Samantha had laten klonen. En aangezien Streisand één kloon niet genoeg vond, werden er twee klonen van haar Coton de Tuléar op de wereld gezet.
Maar ja, hoe haal je twee identiek lijkende honden uit elkaar? Door ze kleertjes in verschillende kleuren aan te laten trekken (ja, echt). Zo draagt Miss Violet alleen maar lavendelkleurige hondenpakjes, terwijl Miss Scarlett alleen maar rood draagt.
Barbra Streisand met Miss Violet (links), Miss Scarlett (rechts) en Miss Fanny (een verre nicht van hond Samantha).
Bronnen: Hidde Tangerman (KIJK 9/2014), The Guardian, The New York Times, de Volkskrant
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!