Het paasweekend staat voor de deur, waarin menig Nederlander meer eieren eet dan normaal gesproken in een paar weken. Maar waarom eten we eigenlijk eieren met Pasen? Waar komen matzes vandaan? En wie of wat bepaalt eigenlijk wanneer we Pasen vieren?
Waarom eten we eieren?
Er zijn meerdere theorieën die zouden kunnen verklaren waarom we eieren eten met Pasen. De meest bekende stelt dat eieren symbool staan voor een nieuw begin (want: nieuw leven). Dat past natuurlijk perfect bij het paasfeest, dat staat voor de wederopstanding van Jezus. Een minder bekende verklaring voor ons eiervreetfestijn heeft te maken met de vastenperiode die na carnaval ingaat. In die periode aten mensen ook geen eieren. Daardoor ontstond een overschot aan eieren, die tijdens het paasfeest massaal werden verorberd.
Waarom verstoppen we eieren met Pasen?
Ook daarover bestaan meerdere ideeën. Zo zouden de Germanen eieren bij hun akkers hebben begraven om op die manier de goden te vragen om een goede oogst. Volgens katholieken werden paaseieren door klokken verspreid. Die klokken zouden in Rome zijn gezegend en op paaszondag terugkeren. Vanuit Rome hadden ze blijkbaar eieren meegebracht, die ze eenmaal terug in het land verspreidden. Een derde theorie wil vervolgens dat de protestanten in plaats van dit verhaal het verhaal van de eitjes-verstoppende paashaas bedachten.
Waar komen matzes vandaan?
Naast eieren is er nog een product dat bij veel mensen op de paastafel staat: matzes. Deze crackers zijn van joodse origine. Tijdens het joodse Pesach viert men de bevrijding van de slavernij in Egypte. Vlak voor hun vertrek moesten de joden toen snel brood bakken, zonder er zuurdesem aan toe te voegen. Daardoor kon het niet rijzen. Om die tijd van slavernij, en de bevrijding door god, te herdenken eten joden tijdens Pesach geen gerezen voedsel. Hoewel de viering van Pesach en Pasen zijn losgekoppeld, is de matze een populair paasgerecht.
Wat bepaalt wanneer we Pasen vieren?
De viering van Pesach is dus losgekoppeld van Pasen. Dat gebeurde in 325 op het Concilie van Nicea. Daar werd besloten dat Pasen altijd wordt gevierd op (let op!) de eerste zondag na de eerste volle maan die op of na het begin van de lente valt. Hierbij wordt niet de astronomische volle maan, maar de gemiddelde berekening van de ‘kerkelijke’ volle maan aangehouden. Voor de bepaling van de lente is de standaarddatum 21 maart gekozen. Meer weten over de berekening? In 2011 schreven we er een bericht over.
Wat zijn de duurste ‘paaseieren’?
Waar wij met Pasen vooral veel eieren eten, hadden de Russische tsaren rond de wisseling van de negentiende en twintigste eeuw een andere traditie. Zij gaven juwelen in de vorm van paaseieren weg als paasgeschenk. Deze wereldberoemde Fabergé-eieren werden gemaakt door juwelier Peter Carl Fabergé. In totaal maakte hij 52 eieren voor twee opeenvolgende tsaren. Daarnaast maakte hij dertien keer een ei voor iemand anders. In 2007 werd één van die andere eieren geveild in Londen, waar het een recordbedrag van 12,5 miljoen euro opleverde.
Beeld: Lotus Head/CC BY-SA 3.0