Wat zouden de gevolgen zijn geweest voor het leven op aarde als de blauwe knikker zo’n 30 procent groter of kleiner was geweest?

“Is het theoretisch mogelijk dat de aarde 20 of 30 procent groter of kleiner was geweest?”, mailt J. Hulskorte. “En zo ja, wat zouden dan de gevolgen zijn geweest voor het leven op aarde?” Wat Hulskortes eerste vraag betreft: in principe kan een rotsachtige planeet als de aarde best wat groter of kleiner zijn. Of, waar astronomen het vaker over hebben: wat lichter of zwaarder.

Gunstigere planeet

Maar wat voor gevolgen heeft dat dan voor het leven op zo’n planeet? Als je het aan de Canadese astronoom René Heller en zijn Amerikaanse collega John Armstrong zou vragen, zouden ze zeggen dat een planeet die wat zwaarder is dan de aarde, een betere plek is voor leven dan de aarde zelf. Zo’n planeet heeft bijvoorbeeld een magneetveld dat minder snel uitdooft, waardoor hij langere tijd is beschermd tegen schadelijke straling uit het heelal. Bovendien heeft een zwaardere planeet volgens Heller en Armstrong meer ondiepe wateren en minder woestijnen, wat ook gunstig is voor het ontstaan van leven.

Schuivende continenten

Maar als je een planeet zwaarder of lichter maakt, verandert er veel meer dan alleen de levensduur van het magneetveld en de hoeveelheid ondiep water. “Het probleem is dat voor veel van dit soort effecten onduidelijk is hóé ze veranderen”, mailt de Britse geofysicus David Waltham. “Er zijn bijvoorbeeld wetenschappers die claimen dat een grotere planeet meer kans op schuivende continenten heeft, terwijl anderen juist het tegenovergestelde beweren.” Kortom: het lijkt wat voorbarig om te roepen dat een zwaardere aarde gunstiger is voor leven en een lichtere minder gunstig.

Gaan we er even van uit dat op een bepaalde planeet eenmaal leven is, dan zal de hoeveelheid zwaartekracht aan het oppervlak van zo’n planeet vast invloed hebben op hoe dat leven eruitziet. Op een lichtere planeet, waar de zwaartekracht lager is, kun je bijvoorbeeld hogere bomen verwachten, schrijft Waltham. “Ook zou je kunnen denken dat vliegen er makkelijker is”, vervolgt hij, om zichzelf vervolgens gelijk te corrigeren: “Een lichtere planeet heeft waarschijnlijk ook een ijlere atmosfeer, wat vliegen weer moeilijker maakt.” Kortom: eigenlijk blijft het speculeren, totdat we wat meer voorbeelden hebben gevonden van planeten waar leven voorkomt…

Deze vraag kon je vinden in KIJK 8/2018.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Tekst: Jean-Paul Keulen

Beeld: NASA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!