Vorig jaar schreven we dat er vijf eilanden in de Pacific Ocean waren verdwenen en daar komen dit jaar nog eens acht bij.

De zeespiegel is flink aan het stijgen. “Ja, duh, dat weten we inmiddels wel”, horen we je denken. Maar wellicht sta je iets minder stil bij de consequenties. Zo schreven we vorig jaar al dat er uit een studie is gebleken dat vijf eilanden in de Grote Oceaan volledig kopje onder zijn gegaan. En uit een nieuwe studie, die zich vooral richtte op eilanden in Micronesië, blijkt dat daar nog eens acht bij komen.

Opgeslokt

Onderzoekers van de University of the Sunshine Coast in Australië constateerden dit nadat ze kustonderzoeken hadden uitgevoerd, met locals hadden gesproken en satellietbeelden hadden bekeken van het eiland Pohnpei en omliggende laaggelegen eilanden in Micronesië.

Pohnpei zelf vertoont nauwelijks kusterosie, waarschijnlijk dankzij het feit dat het eiland hooggelegen is en wordt omringd door een mangrovebos. Eilanden ten westen van Pohnpei zijn ook nauwelijks aangetast, mogelijk omdat ze goed beschermd zijn tegen sterke winden en golven.

Maar een paar eilanden ten zuiden van Pohnpei zijn voor een groot deel gezonken of zelfs volledig verdwenen. De twee eilanden Kepidau en Pehleng, en Nahlapenlohd zijn in de afgelopen eeuw opgeslokt, zes andere eilanden zijn tussen 2007 en 2014 ondergedompeld geraakt.

Lichtpuntje

Volgens Wouter Peters (Rijksuniversiteit Groningen) behoren deze eilanden tot een van de eerste ongelukkige slachtoffers van klimaatverandering. “De zeespiegelstijging die we de laatste decennia zien, is sterk gedreven door opwarming en uitzetting van het zeewater door het broeikaseffect. Nu wereldwijde temperaturen weer snel gaan toenemen – na een korte pauze – zal dit probleem alleen nog groter worden.”

“En als we daar bovenop de verwachte grotere bijdragen krijgen van smeltend ijs, dan zullen ook aan vele andere kuststroken de problemen toenemen, met de grootste gevolgen voor de meest kwetsbare groepen.”

Klinkt allemaal erg mistroostig, maar er is ook nog een lichtpuntje. Want uit dezelfde studie is gebleken dat niet alle laaggelegen eilanden door de stijgende zeespiegel worden vernietigd. Eilanden die beschut liggen of mangrovebossen of lagunes hebben, kunnen de stijging gelukkig wel goed handelen.

Nederland?

En hoe zit het dan met Nederland? Volgens Hemmo Abels (TU Delft) moeten we sediment aanvoeren om boven water te blijven. “Er is een groot achterland en de rivieren voeren veel sediment aan, maar door gebrek aan overstromingen van Nederland door de rivieren (wij hebben dijken aangelegd) gaat dit sediment rechtstreeks naar zee”, mailt hij.

“Als de zeespiegel stijgt en de kusten niet worden aangevuld dan dalen wij dus ook langzaam in zee. Dit proces wordt versneld door bodemdaling door oxidatie van veen, omdat wij de veengebieden grotendeels draineren door middel van polders. Gelukkig wordt er continue hard gewerkt aan onze kustverdediging.”

Bronnen: Journal of Coastal Conservation, New Scientist, IFLScience

Lees ook:

• Vijf eilanden zijn verdwenen in de Grote Oceaan
• Onderzoek op vulkaaneiland naar Romeins beton
• ‘Dat enorme plastic eiland is een mythe’

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!