De tuatara, een oeroud reptiel dat alleen voorkomt op Nieuw-Zeeland, blijkt zijn prooi in stukken te zagen. 

Als je in vroeger tijden een ernstig misdrijf had gepleegd, kon je daarvoor worden onthoofd. Maar dat bleek nog niet zo gemakkelijk. Een beul moest vaak meerdere keren slaan en zelfs een zagende beweging maken om het hoofd van het lichaam te scheiden. De tuatara of brughagedis blijkt daar volgens onderzoekers van University College London geen moeite mee te hebben.

Het gebit van de tuatara is erg bijzonder. De tanden van de tuatara zijn bijvoorbeeld vergroeid met het kaakbot. (Bij de mens en andere diersoorten steken de tanden met een wortel in het bot.) Daarnaast heeft de bovenste kaak twee rijen tanden, waar de onderste, enkele rij tanden invalt. Daardoor kan de tuatara bij het kauwen een zagende beweging maken. De wetenschappers uit Londen hebben, in samenwerking met collega’s van de Universiteit van Hull, een computermodel gemaakt dat precies laat zien hoe het reptiel de ‘hardware’ gebruikt om zijn prooi te slachten.

Uit de prehistorie

Volgens hoofdonderzoeker Marc Jones zorgde het bijzondere gebit ervoor dat de soort al sinds het dinosaurustijdperk kon overleven. Het stelt de tuatara in staat om veel verschillende prooien te eten die soms zelfs groter zijn dan zijn eigen bek. Dat geeft hem een evolutionair voordeel omdat hij zich daarmee gemakkelijker kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Andere, uitgestorven familieleden van dit reptiel waren aangewezen op een zeer specifiek dieet, waardoor ze niet goed om konden gaan met veranderingen in hun omgeving.

Ondanks de goede overlevingsskills staan de dieren al sinds 1895 op de lijst van beschermde diersoorten. Ze hebben miljoenen jaren aan ijstijden en overstromingen overleefd, maar het lijkt erop dat doodgewone ratten hen uiteindelijk de kop gaat kosten. Deze knaagdieren, meegelift op de schepen die Nieuw-Zeeland ontdekten, verslinden namelijk de eieren van de tuatara en daar is, zelfs met slimme kaken, geen kruid tegen gewassen.

Bronnen: New Scientist, Wiley Online Library