Stel dat buitenaardse wezens de mensheid zouden willen uitroeien; hoe kunnen ze dat het beste aanpakken? Twee wetenschappers denken dat een kwaadaardige radioboodschap het meest efficiënte massavernietigingswapen zal zijn.

Al decennialang doen we ons best om boodschappen van buitenaardse beschavingen op te vangen. Toegegeven, een tijdlang stond de search for extraterrestrial intelligence (SETI) op een laag pitje, maar de afgelopen jaren is daar verandering in gekomen. Ten eerste besloot de Russische internetmiljardair Yuri Milner 100 miljoen dollar te steken in het zoeken naar tekenen van aliens. Ten tweede voltooiden de Chinezen onlangs de enorme radiotelescoop FAST, die deels wordt ingezet voor SETI-onderzoek.

Stel nu dat we door die hernieuwde inspanningen een keer beet hebben. En dan niet in de vorm van een gek piepje uit de ruimte dat geen natuurlijke oorsprong lijkt te hebben, maar echt een volwaardige boodschap. Wat mogen we daar dan verwachten? Een vriendelijke groet, vergezeld van wat informatie over de planeet van herkomst? Wetenschappelijke en technologische kennis die de mensheid eeuwen vooruithelpt? Of… kan zo’n boodschap ook het middel zijn waarmee een paranoïde beschaving concurrenten uit de weg ruimt?

Virus

Twee wetenschappers die die laatste mogelijkheid uiterst serieus nemen, zijn de Duitse amateurastronoom Michael Hippke en de Amerikaanse sterrenkundige John Learned. Onlangs plaatsten ze een artikel online waarin ze stellen: “Het is voor een buitenaardse beschaving goedkoper om een kwaadaardige boodschap te sturen dan een vloot gevechtsschepen.” Oftewel: als de aliens ons willen uitroeien, zou een radioboodschap weleens hun meest efficiënte massavernietigingswapen kunnen zijn.

Probleem is daarbij dat je aan zo’n bericht niet meteen kunt zien dat het een bedreiging vormt voor de mensheid. In veel gevallen zul je het met een computer moeten analyseren om het überhaupt te kunnen ontcijferen. En dat brengt het risico met zich mee dat er bijvoorbeeld een computervirus in schuilt, dat via internet een ware ramp aanricht op aarde.

Computer op de maan

De oplossing lijkt dan te zijn: houd de computer waar je de buitenaardse boodschap op ontcijfert offline, zodat hij niets kan besmetten. Dat kun je op zich heel rigoureus doen, schrijven Hippke en Learned: zet die computer op de maan en omring hem met kernbommen, zodat je hem op elk gewenst moment kunt opblazen.

Toch zal ook dat niet voldoende zijn, vervolgt het tweetal. Een boodschap kan bijvoorbeeld een kunstmatig intelligent programma bevatten dat belooft al onze vragen te beantwoorden. Ook als we dat programma op een volledig geïsoleerde computer laten draaien, zullen er mensen betrokken zijn bij het stellen van vragen. Een intelligent programma kan die mensen vervolgens gaan manipuleren. Het kan bijvoorbeeld zeggen “wil je het geneesmiddel voor kanker? Dan wil ik 10 procent meer rekenkracht”, en zo gaandeweg zijn mogelijkheden uitbreiden. Of het suggereert een kankermedicijn dat bestaat uit nanorobots die volgens een bepaald recept moeten worden geconstrueerd. Maar wie garandeert dat die robotjes inderdaad kanker aanpakken en niet deel uitmaken van een plan om de mensheid uit te roeien?

In de prullenmand

Wil je het zekere voor het onzekere nemen, dan zul je een buitenaardse boodschap dus ongelezen moeten vernietigen. Dat is echter het tegenovergestelde van wat de internationale afspraken nu voorschrijven, namelijk dat allerlei instituten en wetenschappers verspreid over de wereld zich op het ontcijferen van de boodschap mogen storten. En zelfs als we die afspraken zouden veranderen, is het natuurlijk maar de vraag of iedereen zich eraan houdt.

Hoe dan ook zijn Hippke en Learned er uiteindelijk geen voorstanders van om een buitenaards bericht direct in de prullenmand te gooien. “Wij geloven dat het risico dat zo’n boodschap met zich meebrengt erg klein is – hoewel niet nul – en het mogelijke voordeel dat we eruit halen enorm. We pleiten er dan ook sterk voor om een ingekomen bericht te lezen.”

John Gertz, voormalig voorzitter van de raad van bestuur van het SETI Institute, is wat voorzichtiger: “Ik kan op voorhand niet zeggen wat de juiste beslissing zou zijn. Wat ik wel kan zeggen, is dat de keuze om een boodschap wel of niet te lezen nooit bij een enkel individu of land mag liggen. Deze onomkeerbare worp met de dobbelstenen moet worden gedaan door en namens de gehele mensheid.” Zodat we alleen maar onszelf en niet elkaar de schuld kunnen geven als de boel vervolgens grandioos in de soep loopt.

Bron: ArXiv.org

Beeld: Auscape/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!