Antarctica huist ‘marsmineraal’

Karlijn Klei

30 januari 2021 15:00

jarosiet

Jarosiet (geel materiaal) op de oppervlakte van Mars.

De vondst van jarosiet in ijskernen uit Antarctica versterkt de hypothese dat het mineraal ook op Mars in ijs ontstaan is.

In 2004 landde Marsrover Opportunity op onze rode buurplaneet. Daar, op de Meridiani Planum-vlakte, spotte het ruimtevaartuig onder meer grote hoeveelheden jarosiet. De ontdekking deed de harten van astronomen sneller kloppen: volgens eerder onderzoek kon dit mineraal namelijk alleen ontstaan bij de aanwezigheid van water. En waar vloeibaar water is, zo heeft de wetenschap ons geleerd, zou misschien wel leven kunnen zijn.

Maar hoe die jarosiet daar ontstond, wist men niet te achterhalen. Het antwoord, zo schrijven onderzoekers in vakblad Nature Communications, zou ver onder de oppervlakte van ons eigen Antarctica kunnen liggen.

Lees ook:

IJskernen

Het geel tot geelbruine jarosiet, een gehydrateerd kalium-ijzersulfaat, wordt weinig op aarde aangetroffen. De onderzoekers vonden het min of meer bij toeval toen ze de mineralen uit de ijskernen uit Antarctica onderzochten om ijstijden beter te begrijpen. De kernen komen van pakweg 1620 meter onder het oppervlak en huizen daarmee ijs dat zo’n 300.000 jaar geleden werd afgezet.

Het team vermoedt dat het jarosiet ontstond in holtes in het ijs waarin zich wat mineraalgruis ophoopte. Zo diep onder de grond, bij een temperatuur van pakweg – 10°C zou het onder invloed van vloeibaar water met een hoge zuurgraad uit dat gruis gevormd zijn. Dat gruis, zo schrijven de onderzoekers, bestaat mogelijk uit vulkanisch basalt en zwavel.

Theorieën

Omdat het jarosiet zo weinig op aarde gevonden wordt, hebben wetenschappers weinig om het mineraal op Mars, specifieker het ontstaan ervan, mee te vergelijken. Zo vermoeden sommigen dat het het residu is van de verdamping van zout water, terwijl anderen denken dat het miljarden jaren geleden ontstaan is, toen de rode planeet niet rood, maar wit was: bedekt met een dikke ijsdeken.

Het mineraal zou in langzaam dichtgroeiende ijsholtes, waar de Martiaanse wind ‘marsstof’ in blies, gevormd kunnen zijn. Deze theorie wordt met de vondst van jarosiet in de ijskernen uit Antarctica plots een stuk aannemelijker.

Kruimeltjes

Helemaal zeker dat dit hét ontstaansverhaal is, zijn we nog niet. Een groot verschil tussen het mineraal op aarde en op Mars is namelijk de hoeveelheid. Zelfs in de ijskernen ging het om slechts piepkleine kruimeltjes van het geelbruine goedje. Waarom zit Mars er dan ogenschijnlijk vol mee?

Volgens de onderzoekers zou dat verschil te maken kunnen hebben met de grote hoeveelheden mineraalgruis op het oppervlak van de rode planeet. Dat is veel meer dan hier op aarde.

In de toekomst willen de onderzoekers kijken of ze in de kernen nog andere ‘marsmineralen’ aantreffen. Met een beetje mazzel leert dat, en de nieuwe Marsmissies die er in de planning staan, ons nog meer over onze o zo interessante buurplaneet.

Bronnen: Nature Communication, phys.org

Beeld: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!