Beerdiertjes liften mee op slakken

Karlijn Klei

15 april 2022 16:00

beerdiertje

De slakkentaxi gaat sneller dan de benenwagen, maar is niet zonder risico’s. Veel beerdiertjes stikken in het slakkenslijm.

Tardigraden, ook wel waterbeertjes of beerdiertjes genoemd, zijn taai. Ze kunnen overleven bij extreme temperaturen, torenhoge doses uv-straling, zonder voedsel, water en zuurstof, en weten het zelfs uit te houden in het vacuüm van de ruimte en onder de hoge druk van de diepzee.

Wat de haast microscopische diertjes níet zijn, is snel. Om toch geen eeuwen te doen over een paar meter, zouden sommige beerdiertjes meeliften op een ander dier: de slak. Toegegeven, als je écht meters wil maken, is een ritje op een slak niet de beste keus. Toch ligt het slakkentempo aanzienlijk hoger dan dat van de vaak nog geen millimeter lange beerdiertjes zelf.

Lees ook: Wandelende tak gebruikt vogels om grote afstanden af te leggen

Verspreiding

Beerdiertjes, waarvan momenteel pakweg 1400 soorten beschreven zijn, komen vrijwel overal ter wereld voor; best een prestatie voor een beestje met een wandelsnelheid van 23 millimeter per uur. De gigantische verspreiding en diversiteit suggereert dan ook dat ze hulp krijgen. Eerder onderzoek liet zo al zien dat beerdiertjes lange afstanden kunnen afleggen door mee te zeilen op de wind of meegevoerd te worden in stromend water.

Of, zo stelden onderzoekers, ze liften mee op een groter, sneller dier. Daarin zouden beerdiertjes niet de enige zijn. Veel planten en kleine beestjes reizen mee in de vacht, de veren of de maag van vogels of landdieren om zelf of hun kroost wat van de wereld te laten zien.

Slakkentaxi

Hoewel men sterk vermoedde dat ook beerdiertjes af en toe zo’n dierentaxi nemen, werd deze truc nog niet eerder geobserveerd. De onderzoekers achter de nieuwe studie namen daarom beerdiertje Milnesium inceptum en de zwartgerande tuinslak (Cepaea nemorialis) onder de loep. Het team koos dit duo omdat ze elkaar in de natuur niet alleen regelmatig tegen het lijf lopen, slakken zouden met hun altijd natte lijven een bijzonder prettig vervoersmiddel zijn voor de eveneens vochtminnende beerdiertjes.

In het lab liet het team de slakken verschillende routes door waterdruppels en mos afleggen om te kijken hoeveel beerdiertjes ze daaruit oppikten. Uit het water namen de weekdieren 38 beerdiertjes mee en 12 vanuit het mos. Alleen met de slakkentaxi wisten de beerdiertjes de barrière die de onderzoekers in een paar van de opstellingen maakten, te overbruggen.

Een zwartgerande tuinslak (Cepaea nemorialis) (links) en een beerdiertje stikt in slakkenslijm (rechts). © Zofia Książkiewicz & Milena Roszkowska, 2022/Nature Scientific Reports

Verstikking

Het nemen van de slakkentaxi heeft overigens ook nadelen. Slechts een derde van de beerdiertjes die van kop tot kont besmeurd raakte met het slakkenslijm, overleefde het. Toch stellen de onderzoekers dat de rit het wel waard is. Beertdiertjes kunnen zich namelijk solo voortplanten. Als er dus maar één de slijmerige reis overleeft, kan er op de eindbestemming een nieuwe populatie van de piepkleine, maar supertaaie beestjes ontstaan.

Het onderzoek werd gedaan in het lab. Of beerdiertjes ook in de natuur meeliften op slakken, moet vervolgonderzoek uitwijzen. Met de studie hebben de onderzoekers alvast bewezen dat het mogelijk is.

Bronnen: Nature Scientific Reports, New Scientist

Beeld: Zofia Książkiewicz & Milena Roszkowska, 2022/Nature Scientific Reports

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!