Bijna onzichtbaar broertje van Melkweg gevonden

kijkmagazine

22 november 2016 16:00

Virgo I

Japanse onderzoekers hebben mogelijk het zwakste sterrenstelseltje tot nu toe gevonden dat rond onze eigen Melkweg beweegt.

Onze Melkweg is omgeven door zogenoemde satellietstelsels: kleine sterrenstelsels die een baan beschrijven rond de honderden miljarden sterren tellende schijf waar onze zon deel van uitmaakt. Een Japanse student, Daisuke Homma, heeft nu samen met een internationaal team een nieuw satellietstelsel gevonden, Virgo I, dat een goede kans maakt het zwakste exemplaar tot nu toe te zijn. En waarschijnlijk wachten nog veel meer van dat soort stelsels op ontdekking.

Het stelsel werd gevonden met de Hyper Suprime-Cam. Dit is een nogal uit de kluiten gewassen digitale camera; groter dan een mens, weegt zo’n 3 ton en beschikt over 870 megapixels. Tussen de data verzameld met deze camera trof Homma een plekje aan dat meer sterren leek te bevatten dan gebruikelijk is. Uit nader onderzoek bleek vervolgens dat hier sprake is van een klein sterrenstelsel, zo’n 280.000 lichtjaar van ons vandaan.

Hyper Suprime-Cam

De Hyper Suprime-Cam, waarmee het nieuwe dwergsterrenstelsel werd ontdekt.

Sterrenkundige Amina Helmi (Rijksuniversiteit Groningen) acht het waarschijnlijk dat het hier inderdaad gaat om een nieuw satellietstelsel van de Melkweg. “De afgelopen jaren zijn er veel nieuwe zulke objecten gevonden die weinig sterren bevatten en daarom zo moeilijk te detecteren zijn.”

Te weinig dwergen

Momenteel staat de teller op vijftig van dit soort dwergsterrenstelsels. Dat klinkt als heel wat – maar het is eigenlijk veel te weinig. Op basis van onze huidige theorieën over de vorming van sterrenstelsels zou je namelijk veel meer satellietstelsels verwachten.

Het stelsel dat Homma en collega’s nu hebben gevonden, vormt wellicht een beginnetje van de oplossing van dit missing satellite problem. “Deze ontdekking impliceert dat er honderden zwakke dwergstelsels te vinden zijn in de buurt van de Melkweg”, zegt Homma’s begeleider Masashi Chiba in een persbericht. En misschien dat daarmee het sommetje een stuk beter kloppend te krijgen is.

Bronnen: Astrophysical Journal, ArXiv.org, Subaru Telescope

Beeld: Tohoku University/National Astronomical Observation of Japan (header), Hyper Suprime-Cam