Bliksem schiet antimaterie de ruimte in

Marysa van den Berg

13 januari 2011 13:00

Onweerswolken blijken antimateriedeeltjes te produceren, zo ontdekte Amerikaanse wetenschappers met behulp van de Fermi Gamma-ray Space Telescope van de NASA; een fenomeen dat nog nooit eerder is aangetoond.

De antimateriedeeltjes, positronen, ontstaan samen met elektronen uit gammaflitsen genoemd terrestrial gamma-ray flashes die onweerswolken de ruimte in zenden. Als zo’n positron vervolgens een gewoon materiedeeltje raakt, bijvoorbeeld een elektron dat deel uitmaakt van de Fermi-telescoop, vernietigen de twee deeltjes elkaar en ontstaat een nieuwe gammaflits. Het zijn deze gammaflitsen die het observatorium heeft opgepikt met behulp van de Gamma-ray Burst Monitor, zo ontdekten Michael Briggs van de Universiteit van Alabama en zijn team.

De Fermi-telescoop vloog boven Egypte toen de antimateriedeeltjes werden gemeten. Daar was op dat moment echter geen onweer aan de gang. In plaatst daarvan kwamen de deeltjes ‘aangewaaid’ vanuit het 4500 kilometer zuidelijker gelegen Zambia, dankzij het magnetische veld van de aarde.

Er werd al eerder gedacht dat bliksem antimaterie kan produceren via uitgezonden gammaflitsen. Er zouden elke dag wereldwijd vijfhonderd van deze flitsen ontstaan. De Fermi-telescoop detecteerde 130 van deze flitsen sinds zijn lancering in juni 2008. Daarvan vertoonden er vier sporen van antimaterie. Hoe de gammastraling in onweerswolken precies ontstaat, is nog altijd een mysterie.

Twee animaties over het ontstaan van de terrestrial gamma-ray flashes zijn hier te zien.

Bronnen: JPL/NASA op PhysOrg.com, New Scientist, NASA

Beeld: NASA Goddard Space Flight Center