Mensen die bluffen, eisen vervolgens van zichzelf hun ‘leugen’ waar te maken en gaan daardoor outside the box denken. Dat blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.

De grens tussen creativiteit en niet helemaal eerlijk zijn, is maar een dun lijntje. Dat blijkt uit onderzoek van de Marshall School of Business van de Universiteit van Southern California. Wanneer je bluft dat je iets kunt of goed kunt, terwijl je weet dat dit eigenlijk niet zo is, verhoogt dit je creativiteit. Je denkt namelijk over je eigen grenzen en beperkingen heen.

Getriggerd om te bluffen

Om het verband tussen oneerlijkheid en creativiteit te onderzoeken, ontwierpen de onderzoekers een reeks experimenten waarbij mensen konden liegen en soms zelfs subtiel werden aangemoedigd om niet de waarheid te spreken. Eerst namen de proefpersonen deel aan een spel waarbij ze een aantal getallen kregen voorgeschoteld. Hiervan moesten ze zoveel mogelijk setjes maken die samen als uitkomst tien hadden. Daarbij werd gezegd dat hun vergoeding voor het onderzoek zou afhangen van de hoeveelheid setjes die ze konden maken.

Na het experiment moesten de deelnemers aangeven hoeveel goede setjes ze hadden weten te maken. Het gevolg was dat ze bluften over hun resultaten, terwijl de wetenschappers al op de hoogte waren van de daadwerkelijke uitkomsten. Maar dat wisten de deelnemers niet.

Daarna speelden de deelnemers een spel waarbij ze drie woorden kregen; bijvoorbeeld ‘pijnlijk’, ‘schouder’ en ‘zweet’. Hier moesten ze zelf een vierde woord bij bedenken dat ze met alle drie de woorden konden associëren. Dit experiment staat erom bekend dat je het creatief denken van een persoon ermee kunt meten. De deelnemers wisten niet dat het tweede spel verband hield met het rekenspel, en dat hun creatief vermogen dus na hun gebluf over het eerste spel werd gemeten met het tweede spel.

Hoger creatief denkniveau

De onderzoekers kwamen erachter dat 59 procent van de proefpersonen had gebluft over hun vermogen om het rekenexperiment uit te voeren. Toch bleek dit nuttig te zijn, want de personen die hadden gebluft, gingen ineens creatiever zoeken naar oplossingen bij het woordenspel dan mensen die een eerlijke inschatting hadden gemaakt. Bij latere experimenten werd bevestigd dat de mensen die bluften naar een hoger creatief denkniveau gingen.

Bronnen: Psychological Science, Association for Psychological Science

Beeld: Alexandria Mndcpr/CC BY