In De bonobo en de tien geboden betoogt Frans de Waal op basis van apenonderzoek dat goed gedrag bij de mens zit ingebakken.

Mensen kunnen ontzettend vriendelijk en behulpzaam voor elkaar zijn. Maar waarom? Volgens sommigen is religie nodig om deze naastenliefde in stand te houden, maar de Nederlandse primatoloog Frans de Waal ziet kansen voor een andere verklaring: goed gedrag zit bij de mens ingebakken.

Bewijs daarvoor ziet hij bij onze naaste verwanten, zoals chimpansees en bonobo’s. Aan de hand van onderzoek laat De Waal in De bonobo en de tien geboden zien dat deze mensapen elkaar liever een handje helpen dan dat ze egoïstische keuzes maken. Moraliteit behoeft geen religie, maar begint van binnenuit.

Helaas heeft De Waal geprobeerd om met zijn goddeloze boodschap geen gelovigen voor het hoofd te stoten door zijn betoog op een middenpad te manoeuvreren tussen religie en het expliciete atheïsme van Richard Dawkins. Om dat te bereiken, creëert hij met behulp van drogredenen en uit hun verband gerukte citaten een onechte kloof tussen zichzelf en zijn Britse collega, waarmee hij veel minder van mening verschilt dan hij wil toegeven. Jammer, want de mensaapverhalen zijn als vanouds wél lezenswaardig.

*** | 256 pagina’s | € 24,95

Tekst: Ronald Veldhuizen