Canadese telescoop detecteert dertien radioflitsen

Laurien Onderwater

10 januari 2019 15:59

CHIME radioflitsen

Onlangs is bekend gemaakt dat er weer een hoop nieuwe radioflitsen zijn waargenomen, waaronder een zich herhalende. En dat is goed nieuws.

Ze zijn een van de vele mysteries die het universum rijk is: fast radio bursts (FRB’s), uitbarstingen van radiostraling die slechts enkele milliseconds duren. In 2007 werden ze bij toeval ontdekt door astronoom Duncan Lorimer, maar hoewel ervan uit wordt gegaan dat het heelal herhaaldelijk deze flitsen uitstoot, zijn er in de jaren die volgden maar relatief weinig gedetecteerd.

Totdat er in 2017 opeens vijftien kort na elkaar werden waargenomen. En nu kunnen we er weer een paar bij optellen. De Canadese radiotelescoop CHIME heeft er in de zomer van 2018 namelijk dertien gedetecteerd, werd deze week bekend gemaakt.

Lees ook: Helderste signaal ooit van radioflits waargenomen

CHIME

CHIME (Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment) is een enorme radiotelescoop die bestaat uit vier ‘halfpipes’ elk met een afmeting van 100 x 20 meter. De radio-ontvangers van de telescoop zijn gevoelig voor frequenties tussen de 400 en de 800 megahertz (MHz). CHIME was eigenlijk nog helemaal niet up and running, maar bezig met een drie weken durende test, toen het afgelopen zomer al dertien FRB’s waarnam. De teller staat nu op zestig.

Tussen de dertien gemeten radioflitsen zat ook een zich herhalende flits, en dat is bijzonder, legt astronoom Ingrid Stairs (werkzaam bij CHIME) uit aan The Guardian. “Tot nu toe was er slechts één zich herhalende FRB bekend. Wetende dat er nog een is, suggereert dat er nog veel meer repeterende radioflitsen zijn. En met meer van die repeterende FRB’s en meer bronnen beschikbaar voor onderzoek, komen we steeds meer te weten over deze kosmische puzzels – waar ze vandaan komen en waardoor ze worden veroorzaakt.”

Ruimteschepen

Vooral over dat laatste is een hoop discussie gaande. Zo vertelde astronoom Joeri van Leeuwen (Universiteit van Amsterdam) al eerder aan KIJK dat pulsars een mogelijke oorzaak zijn. “Het meest waarschijnlijk is dat het een soort opgevoerde pulsars (een snel ronddraaiende neutronenster die elektromagnetische straling uitzendt – red.) betreft. Gewone pulsars hebben al een magneetveld dat 1.000.000.000.000 maal sterker is dan dat op aarde. Deze FRB pulsars moeten nog 1000 keer sterkere velden hebben om zulke felle flitsen te kunnen maken.”

Maar natuurlijk is er ook een groep die gelooft dat de flitsen afkomstig zijn van aliens. Zo stellen Harvard-wetenschappers Manasvi Lingam en Avi Loeb dat de uitbarstingen weleens tekenen zouden kunnen zijn van buitenaardse beschavingen die ruimteschepen door het heelal laten zeilen. Meer daarover lees je hier.

Lage frequentie

Opvallend aan deze metingen is dat sommige radioflitsen een erg lage frequentie hadden: zo rond de 800 MHz, terwijl de meeste voorheen gedetecteerde FRB’s een frequentie van rond de 1400 MHz hadden. Zeven van de gemeten flitsen hadden zelfs een frequentie van slechts 400 MHz – de laagste die de CHIME-telescoop kan meten met zijn ontvangers.

De kans is groot dat er veel meer FRB’s met een nog lagere frequentie vaak voorbij onze planeet reizen, maar nooit zijn opgepikt. Geavanceerdere technieken zouden daar verandering in moeten brengen.

Bronnen: Nature, The Guardian, New Atlas, de Volkskrant

Beeld: CHIME Collaboration

Nu in de winkel: KIJK Hoogvliegers! Een special boordevol spannende verhalen uit de luchtvaart. Bestel hem hier voor maar €6,99.


Meer Nieuws