Om zo snel mogelijk hun favoriete noten te kraken, gaan chimpansees op zoek naar het meest geschikte gereedschap. 

Zomaar een rondslingerend stuk hout of een willekeurige steen oprapen om er vervolgens mee los te gaan op een harde noot is niet hoe wilde chimpansees (Pan troglodytes verus) het in de Ivoorkust aanpakken. Om zo min mogelijk energie en tijd te verspillen, kiezen deze mensapen hun gereedschap zorgvuldig uit. De hardheid van het materiaal, de ondergrond en de afstand tot de plaats waar de ze de noten kraken, worden allemaal meegenomen bij het zoeken naar een geschikte hamer.

Stevig in de hand

Zware stenen krijgen de voorkeur boven lichtere stukken hout, ontdekten Duitse onderzoekers van het Max Planck Instituut. Maar naarmate dit gereedschap verder van de ‘werkplaats’ af ligt, kiezen de chimpansees eerder voor kleinere exemplaren of middelgrote stukken hout. Het speelt ook mee of de apen hun noten kraken op de grond of in een boom. In het laatste geval houden ze de noot met een hand vast om te voorkomen dat hij van de tak valt. Zo is het makkelijker om in de andere hand een kleinere en meer hanteerbare steen te hebben.

En als ze eenmaal het beste gereedschap hebben gevonden, zijn ze er zuinig op. Een mooi voorbeeld hiervan deed zich voor tijdens een van de vele observaties van de onderzoekers. Een chimpansee genaamd Pandora onderbrak haar notengekraak voor een uitstapje naar een andere boom. Ruim tien minuten lang deed zij zich daar tegoed aan fruit om vervolgens weer terug te klauteren naar haar maaltje. Al die tijd hield ze haar stenen hamer stevig in de hand.

Verbazing

Dat de chimpansee over een goed stel hersenen beschikt, is voor de meeste mensen geen verrassing. Van alle apen is hij immers het meest aan ons verwant. Toch waren de Duitse onderzoekers verbaasd toen zij de chimpansees zó doordacht hun hamers zagen uitkiezen. Ze wisten wel dat de apen keuzes maakten, maar niet dat er zo veel factoren mee konden spelen.

Bronnen: Phys.org, Elsevier Animal Behaviour via ScienceDirect