In een kunstwerk voor het CIA-hoofdkantoor in Langley zitten vier boodschappen verborgen. Lange tijd werd aangenomen dat drie ervan pas eind jaren negentig werden gekraakt. Maar nu blijkt dat de codekrakers van de NSA de oplossingen al veel eerder hadden gevonden.

De in 1990 geplaatste sculptuur heet Kryptos (Grieks voor ‘verborgen’) en bestaat uit een gewelfde koperen plaat waarin 1735 letters met de hand zijn uitgezaagd; een karwei dat 2,5 jaar in beslag nam. Het kunstwerk, gemaakt door de artiest Jim Sanborn, bestaat uit twee delen: het linkerdeel bevat de gecodeerde tekst en het rechterdeel is een zogenoemd Vigenere Tableau dat kan worden gebruikt om de code te kraken.

Drie van de vier verborgen boodschappen werden in 1999 gekraakt door Jim Gillogly, een informaticus uit Californië. Pas later werd bekend dat CIA-analist David Stein er een jaar eerder al in was geslaagd om dezelfde drie codes te vinden, maar dat dit door de CIA was stilgehouden.

Nu blijkt uit openbaar geworden stukken van de National Security Agency (de Amerikaanse ‘sectie stiekem’ die onder meer al ons mailverkeer onderschept) dat drie medewerkers de oplossing al in 1993 hadden gevonden. De prestatie werd onder de pet gehouden omdat de NSA methodes had gebruikt die men liever niet aan de grote klok wilde hangen.

23 jaar ongekraakt

Uit de stukken blijkt verder dat de succesvolle codekrakers zich niet wilden wagen aan de vierde code. Die bestaat uit slechts 97 tekens en dat is zo kort dat het volgens de NSA te veel tijd en geld zou kosten om het laatste raadsel van Kryptos te ontcijferen. En daar blijken meer mensen tegenaan te lopen. Want na 23 jaar is deze letterreeks nog steeds ongekraakt:

OBKR
UOXOGHULBSOLIFBBWFLRVQQPRNGKSSO
TWTQSJQSSEKZZWATJKLUDIAWINFBNYP
VTTMZFPKWGDKZXTJCDIGKUHUAUEKCAR

Daarom heeft Sanborn voor het eerst sinds de onthulling van de sculptuur een aanwijzing gegeven. En die luidt: de letters 64 tot en met 69 (die samen NYPVTT vormen) staan voor het woord BERLIN.

Mocht je willen weten wat de oplossing van de eerste drie codes is:

• De eerste leidt tot de zin: “BETWEEN SUBTLE SHADING AND THE ABSENCE OF LIGHT LIES THE NUANCE OF IQLUSION.” (Sanborn gaf toe dat hij het laatste woord fout had gespeld om het vinden van de oplossing wat moeilijker te maken.)
• De tweede leidt tot onder meer de coördinaten van het CIA-hoofdkwartier en de vraag: “Does Langley know about this? They should: it’s buried out there somewhere. X Who knows the exact location? Only WW.” (WW staat voor William Webster, een voormalige CIA-baas.)
• De oplossing van de derde puzzel (ook weer met spelfout) is een beschrijving van egyptoloog Howard Carter van het openen van het graf van Toetanchamon. “Slowly, desparatly slowly, the remains of passage debris that encumbered the lower part of the doorway was removed. With trembling hands I made a tiny breach in the upper left-hand corner. And then, widening the hole a little, I inserted the candle and peered in. The hot air escaping from the chamber caused the flame to flicker, but presently details of the room within emerged from the mist. x Can you see anything? q”

Bron: Wired