Een wereld zonder afval. Kan dat? Jazeker! Als we er tenminste slimmer mee omgaan door het terug te winnen en opnieuw te gebruiken. Afval wordt daarmee een grondstof. En die grondstof houdt de zogeheten circulaire economie draaiend. KIJK zet vijf Nederlandse initiatieven op een rij.

Ioniqa: gloednieuw kunststof uit oud plastic

Plasticproducenten zijn huiverig om gerecycled plastic voor nieuwe producten te gebruiken, omdat de kwaliteit van omgesmolten kunststof doorgaans lager is dan die van nieuw plastic, terwijl de prijs juist hoger ligt. Daarom tovert het Eindhovense Ioniqa gebruikt PET-plastic om tot een grondstof voor nieuw plastic, die qua prijs en kwaliteit wél concurrerend is. Om te begrijpen hoe Ioniqa dat doet, moet je eerst weten dat PET-plastic, net als alle andere kunststoffen, uit polymeren bestaat. Dat zijn grote moleculen die weer bestaan uit kleinere, aaneengeschakelde moleculen: monomeren, de originele bouwstenen van plastic. Precies die bouwstenen wint Ioniqa terug uit plastic afval.

Chemische recycling

Dat proces wordt chemische recycling genoemd en komt neer op het verhitten van plastic, zodat het uiteenvalt in monomeren. Nadeeltje: de kwaliteit van de monomeren vermindert per recyclebeurt. Maar niet bij Ioniqa, omdat het bedrijf ionische vloeistoffen met ijzerdeeltjes gebruikt. Een ionische vloeistof is het beste te omschrijven als een gesmolten zoutoplossing die in vloeibare vorm bestaat uit losse ionen (positief en negatief geladen atomen). In samenspel met de ijzerdeeltjes kan deze vloeistof plastic sneller en bij lagere temperaturen afbreken en meteen alle onzuiverheden, bijvoorbeeld kleurstoffen, aan het plastic onttrekken.

“Hierdoor kunnen we plastic eindeloos recyclen, zonder dat de kwaliteit achteruitgaat”, vertelt Tonnis Hooghoudt, CEO van Ioniqa. “Wat keer op keer overblijft is een ‘schone’ grondstof voor plastic, met een kwaliteit alsof het nieuw geproduceerd is. Zo maken we plastic duurzaam.” Hoognodig, vindt hij, want het wereldwijde plasticprobleem is groot. “Er wordt ongeveer 320 miljoen ton plastic per jaar geproduceerd, terwijl slechts 10 tot 20 procent gerecycled wordt”, aldus Hooghoudt. “De rest wordt verbrand, eindigt op de afvalbelt of, erger nog, in de oceanen.” Hij hoopt dat Ioniqa zijn steentje kan bijdragen om het plasticprobleem te verkleinen: “Ons proces is toepasbaar op elke vorm van PET-plastic, ook op plastic dat al jarenlang in de oceanen drijft.”

Afgelopen zomer opende Ioniqa zijn eerste fabriek, die 10 miljoen kilo PET-plastic per jaar kan verwerken. Ioniqa’s innovatie is niet onopgemerkt gebleven. Grote partijen als Unilever en Coca-Cola werken al samen met het jonge bedrijf.

Dit is een voorbeeld uit het kaderverhaal ‘Afval is het nieuwe goud’ te vinden in KIJK 10/2019. Hierin worden nog meer Nederlandse innovaties besproken. De editie ligt in de winkel vanaf 19 september tot en met 16 oktober.

Meer informatie:

• Ioniqa Technologies
• Rijksoverheid: Circulaire economie
• Duurzaam Bedrijfsleven: 10 succesvolle strategieën om circulair te worden
• Trouw: De circulaire economie is al groter dan gedacht

Tekst: Hidde Middelweerd

Openingsbeeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!