CubeSat-minisatellieten veroveren de ruimte

KIJK-redactie

02 augustus 2012 08:30

Vanochtend beginnen elf CubeSats aan hun ruimtemissie. Ze liften mee op een ATLAS V-raket en bieden universiteiten en bedrijven de kans om zelf ruimte-experimenten uit te voeren.

Veel universiteiten en bedrijven dromen ervan om experimenten de ruimte in te kunnen sturen, maar voor de meeste is het te duur. Het concept van CubeSats, bedacht door de California Polytechnic State University, maakt dit wel mogelijk. Deze kubusvormige minisatellieten zijn slechts 10 centimeter groot en kunnen relatief goedkoop meeliften met raketten van de NASA, waarvan de lanceringen al gepland staan. Vandaag worden er elf de ruimte in gebracht door een ATLAS V-raket, met uiteenlopende missies zoals het analyseren van ruimte-elektronen en –protonen, elektrische stromen rond de aarde en het voorspellen van botsingen met ruimtepuin.

Killerdeeltjes

Het Colorado Student Space Weather Experiment (CSSWE) van de Universiteit van Colorado in Boulder, gaat elektronen en protonen in de stralingsgordels rond de aarde analyseren. Deze deeltjes komen van de zon en bereiken heel hoge snelheden. Ze worden ook wel killerelektronen en -protonen genoemd, omdat ze satellieten beschadigen en gevaarlijk zijn voor astronauten. Door deze deeltjes beter te begrijpen, hopen de studenten strategieën te bedenken om botsingen met de killerdeeltjes beter te kunnen afweren.

Nog een experiment dat te maken heeft met de stralingsgordel van de aarde is Cinema 3 (CubeSat for Ions, Neutrals, Electrons, & MAgnetic fields) van University College Berkley in California. Elektronen in deze gordels vormen een ringvormige elektrische stroom rond onze planeet, die tijdens magnetische stormen (verstoringen van het magnetisch veld) hele elektriciteitsnetwerken kan uitschakelen. Het doel van deze CubeSat is dit soort stroomstoringen voorspellen. Hiervoor krijgt Cinema 3 er volgend jaar drie zusjes bij.

Ruimtepuin

STARE (Space-Based Telescopes for Actionable Refinement of Ephemeris) komt voort uit een samenwerking tussen Boeing en meerdere Amerikaanse laboratoria en universiteiten. Deze minisatelliet is in staat ruimtepuin te volgen en eventuele botsingen te voorspellen. Er zweeft namelijk een aanzienlijke hoeveelheid afval rond Aarde, dat in de loop der jaren al verschillende satellieten heeft beschadigd. De makers hopen in de toekomst met een netwerk van achttien STARE CubeSats het hele ruimtepuingebied te kunnen monitoren.

Hoewel er al veel succesvolle CubeSat-lanceringen zijn geweest, gaat het soms ook mis. In het verleden zijn er drie lanceringen mislukt, waardoor de kubusjes van universiteiten en bedrijven verloren gingen. De hierboven omschreven lading gaat tussen 9.00 en 10.30 uur Nederlandse tijd de ruimte in. De volgende lading minisatellieten zal in september worden losgelaten vanuit het ISS met behulp van de Japanse robotarm JEMRMS.

Update: door een storing in de apparatuur die verantwoordelijk is voor het volgen van de Atlas V-raket tijdens het opstijgen, is de lancering uitgesteld tot 3 augustus 9.27 uur Nederlandse tijd.

Update 2: Technici van de Vandenberg Air Force basis hebben meer tijd nodig om het technische probleem op te lossen. De lancering van de CubeSats is nu verplaatst naar 14 augustus.

Bronnen: CubeSatNASA

Beeld: NASA/Montana State University