Met behulp van natuurlijke schokgolven zouden geologen diep in de aarde een gigantische voorraad diamant hebben ontdekt.

Diamonds are a girl’s best friend. Maar ja, om je girl (of iemand anders) blij te maken met zo’n edelsteen moet je wel heel wat poen op zak hebben, want ze zijn niet goedkoop. Dat komt natuurlijk doordat diamanten vrij zeldzaam zijn. Toch? Dat blijkt dus niet waar, want onlangs zou er in de aarde een flinke voorraad diamant zijn ontdekt door een groep geologen.

Voordat je nu dollartekens in je ogen krijgt en je schop al pakt, moeten we er wel meteen bij vermelden dat het diamant zich op een diepte van ruim 160 kilometer bevindt en dus onbereikbaar is.

Schokgolven

De aardwetenschappers kwamen tot deze conclusie, nadat ze op een afwijking stuitten in seismische data. Seismische gegevens worden namelijk niet alleen gebruikt om te bepalen wat bijvoorbeeld de bron van een aardbeving is, maar ook om een beeld te construeren van hoe het binnenste van de aarde eruit zou kunnen zien.

“De wetenschappers hebben seismische data geïnterpreteerd waarbij natuurlijke schokgolven (zoals die van aardbevingen) worden gemeten en gebruikt om de ruimtelijke verdeling van materialen te reconstrueren”, mailt geoloog Dennis Voeten van de Palacký Universiteit in Tsjechië. “Elk materiaal heeft een karakteristieke dichtheid die op zijn beurt bepaalt hoe snel schokgolven er doorheen bewegen.”

Kratons

Maar één gebied gedraagt zich niet zoals verwacht. Dat gebied bevindt zich onder kratons: stukken zeer oude continentale aardkorst die al zeer lange tijd ‘tektonisch stabiel’ zijn en de vorm hebben van omgekeerde bergen.

Voeten: “Ze vonden dat de snelheid van schokgolven in de allerdiepste korst onder kratons (170 – 100 kilometer diep) een stuk hoger was dan je zou verwachten op basis van het gesteente dat ze dachten dat er moet zitten (zogenaamd peridotiet). Dit betekent dat er iets niet klopt: deze zone moet een (iets) andere samenstelling hebben dan werd aangenomen.”

Kratons staan erom bekend dat ze kouder zijn en minder dicht dan de omringende mantel, wat op zijn beurt zorgt voor iets snellere geluidsgolven. Maar geologen hadden nu véél snellere geluidsgolven gemeten die niet alleen kunnen worden verklaard door de lagere temperatuur en dichtheid.

Tonnen diamant

Hun verklaring: de kratons bestaan voor 1 tot 2 procent uit diamant, terwijl de rest uit peridotiet bestaat, en een beetje uit eclogiet. Maar waarom diamant? Omdat dit mineraal enorm hard (stijf) is, waardoor geluidsgolven er snel doorheen reizen. Dit is getest door theoretische seismische modellen te maken die de werkelijke situatie zo goed mogelijk benaderen.

Het percentage diamant van 1 tot 2 procent klinkt overigens niet veel, maar aangezien er zoveel kratons op (of eerder in) de aarde zijn, staat dat gelijk aan miljarden tonnen diamant.

“Het is een interessante studie”, mailt geochemicus Janne Koornneef (Vrije Universiteit Amsterdam). “Er zitten echter wel wat haken en ogen aan; het zou diamant kunnen zijn, maar er is geen hard bewijs voor aan de hand van de gesteenten die we vinden aan het oppervlak in kimberlieten (stollingsgesteente van een magma dat van erg diep erg snel naar boven komt).”

“Bovendien zijn er meerdere mineralogische opties die tot de hogere seismische snelheden kunnen leiden. Zo zou het ook om het mineraal granaat kunnen gaan.” “Hier zou toekomstig onderzoek mogelijk meer over duidelijk kunnen maken”, besluit Voeten.

Bronnen: Geochemistry, Geophysics, Geosystems; MIT News; New Atlas; Live Science

Beeld: Takashi Honma/123RF

De KIJK 50 jaar-special ligt nu in de winkel met daarin de spannendste, opmerkelijkste en grappigste verhalen uit de lange geschiedenis van het blad. Wil je deze editie liever bestellen? Dat kan ook in onze webshop.